Het bereiken van persoonlijke en professionele doelen vraagt om motivatie en inspanning. Maar wat zorgt ervoor dat we gemotiveerd blijven en ons blijven inzetten, zelfs als de weg lang en hobbelig is? Onderzoek van Kačmár et al. (2019) werpt licht op de belangrijke rol van waargenomen progressie als verbindende factor tussen de reden waarom we een doel nastreven (zelfconcordantie) en de inspanning die we leveren. Deze bevindingen bieden empirische ondersteuning voor ons ‘Cyclisch model van betekenisvolle progressie‘, dat de dynamiek tussen mindset, motivatie, inspanning en progressiemonitoring beschrijft.

Zelfconcordantie, waargenomen progressie en inspanning

Het onderzoek van Kačmár en collega’s (2019) richtte zich op de vraag hoe de motivatie achter onze doelen (zelfconcordantie) samenhangt met de ervaren progressie en de voortdurende inspanning die we leveren. Zelfconcordantie is de mate waarin doelen overeenkomen met onze dieperliggende interesses en waarden (autonome motivatie) versus doelen die voortkomen uit externe druk of schuldgevoel (gecontroleerde motivatie). De kernhypothese was dat waargenomen progressie een bemiddelende rol speelt: hoe meer een doel zelfconcordant is, hoe meer progressie men ervaart, en hoe meer inspanning men vervolgens levert.  

Via drie studies onder studenten (zowel cross-sectioneel als longitudinaal) werd dit model getoetst. De resultaten bevestigden grotendeels de hypothesen. Er werd consistent een positieve relatie gevonden tussen zelfconcordantie, waargenomen progressie en inspanning. Belangrijker nog, de analyses toonden aan dat waargenomen progressie inderdaad (gedeeltelijk of volledig) de relatie tussen zelfconcordantie en inspanning medieerde. Met andere woorden: het nastreven van doelen die persoonlijk belangrijk zijn, leidt tot een groter gevoel van progressie, en juist dit gevoel van progressie stimuleert verdere inspanning. De longitudinale analyse onderstreepte specifiek het belang van autonome motivatie in dit proces.

Verbinding met het Cyclisch Model van Betekenisvolle Progressie

De bevindingen van Kačmár et al. (2019) bieden ondersteuning voor het Cyclisch model van betekenisvolle progressie.  

Ten eerste onderstreept het onderzoek het belang van autonome motivatie, een kerncomponent van het model. Het laat zien dat deze vorm van motivatie niet alleen een energiebron is, maar ook direct leidt tot meer duurzame inspanning en, cruciaal, tot betekenisvolle progressie. Ten tweede bevestigt het onderzoek de dynamische link tussen progressie en inspanning. Waar het model stelt dat inspanning tot progressie leidt, toont het onderzoek aan dat het waarnemen van die progressie (wat centraal staat in progressiemonitoring) vervolgens weer de toekomstige inspanning beïnvloedt. Dit sluit aan bij de cyclische aard van het model, waarin progressiemonitoring terugkoppelt naar motivatie en inspanning. Het onderzoek laat zien dat positieve feedback over progressie inderdaad kan motiveren tot verdere actie, wat de cyclus in stand houdt.

Conclusie

Het onderzoek van Kačmár et al. (2019) levert waardevolle inzichten in de psychologie van doelbereiking. Door de mediërende rol van waargenomen progressie aan te tonen, bevestigt het empirisch de dynamische wisselwerking tussen autonome motivatie, duurzame inspanning, betekenisvolle progressie en progressiemonitoring – de elementen die centraal staan in het Cyclisch model van betekenisvolle progressie. Het benadrukt dat niet alleen de motivatie zelf, maar vooral het bewust ervaren van de progressiestappen die we zetten, een krachtige motor is voor volgehouden inspanning en uiteindelijke succes.

Bronnen

• Kačmár, P., Lovaš, L., & Bobková, M. (2019). The progress that motivates – when we want to: Perceived progress as a mediator of the relationship between self-concordance and ongoing effort expenditure. Človek a spoločnosť [Individual and Society], 22(2), 10-27. https://www.google.com/search?q=https://doi.org/10.31577/cas.2019.02.554  
• Visser, C. (2024, 2 oktober). Het cyclisch model van betekenisvolle progressie. Progressiegericht Werken. Geraadpleegd van https://progressiegerichtwerken.nl/het-cyclisch-model-voor-betekenisvolle-progressie/