Een ontwikkelgesprek is een belangrijk moment tussen leidinggevende en medewerker dat, mits goed uitgevoerd, kan leiden tot duurzame groei en verhoogde motivatie. De progressiegerichte methode biedt hiervoor een effectieve aanpak: het progressiegerichte ontwikkelgesprek.

Niet-effectieve gespreksvormen

Er zijn drie veelvoorkomende manieren waarop een ontwikkelgesprek kan worden gevoerd die niet effectief blijken te zijn:

1. De vermijdende aanpak

In deze aanpak wordt ofwel helemaal niet gesproken over de ontwikkeling van de medewerker ofwel of een uiterst vage en ongestructureerde manier. Kenmerken zijn:

• • Gebrek aan duidelijkheid over verwachtingen en doelen
  • Geen gelegenheid voor feedback
  • Verlies van motivatie en betrokkenheid
  • Belemmering van ontwikkeling en groei voor zowel medewerker als organisatie

2. De zendende/top-down aanpak

Bij deze aanpak heeft het gesprek een eenzijdige focus op het perspectief van de leidinggevende, vanuit een voorschrijvende houding. De leidinggevende stuurt, overtuigt en schrijft voor. Deze methode werkt niet omdat:

• • De medewerker zich niet gehoord en niet gewaardeerd voelt
  • Er verlies van autonome motivatie optreedt
  • De betrokkenheid vermindert
  • Er stress en frustratie kunnen ontstaan
  • Er weinig kans is op duurzame verbetering

3. De volgzame aanpak

Bij deze stijl is er een eenzijdige focus op het perspectief van de medewerker, waarbij de leidinggevende vooral pleaset en naar de mond praat. Deze aanpak faalt omdat:

• • Er onvoldoende focus is op organisatiedoelen
  • Er gebrek is aan noodzakelijke structurele veranderingen
  • Er verlies van respect en vertrouwen ontstaat door gebrek aan duidelijkheid en sturing

Het progressiegerichte ontwikkelgesprek

Het progressiegerichte ontwikkelgesprek verloopt in een aantal duidelijke fasen, die samen zorgen voor een effectieve dialoog.

• Doel: De leidinggevende start met het delen van het gespreksdoel: reflecteren op bereikte progressie en verkennen van gewenste progressie.
• Nuttigheidsvraag: Direct daarna volgt de belangrijke vraag naar wat de medewerker zelf nuttig zou vinden om te bespreken tijdens het gesprek.
• Bereikte progressie: Vervolgens wordt eerst gekeken naar de bereikte progressie, waarbij zowel het perspectief van de leidinggevende als dat van de medewerker aan bod komt. Door concrete voorbeelden te bespreken en successen te erkennen, ontstaat een constructief gesprek over groei.
• Verder gewenste progressie: In de volgende fase wordt samen gekeken naar de gewenste ontwikkeling. Hier worden ontwikkelmogelijkheden besproken en wordt een verbinding gemaakt tussen individuele wensen en organisatiedoelen.
• Afspraken en afsluiting: Het gesprek wordt afgesloten met concrete afspraken over ontwikkelacties en vervolgstappen.

Opbrengsten

Deze progressiegerichte aanpak, waarbij de perspectieven van zowel leidinggevende als medewerker de ruimte krijgen, leidt tot belangrijke positieve uitkomsten:

• De medewerker voelt zich serieus genomen en gewaardeerd
• Er ontstaat autonome motivatie voor ontwikkeling
• De kans op duurzame progressie is groot
• De werkrelatie wordt versterkt
• Er ontstaat een goede balans tussen individuele ontwikkeling en organisatiedoelen

Lees ook: Voorbeeld progressiegericht ontwikkelgesprek