Tijdens de COVID-19-pandemie (2020-2021) bleven middelbare scholen in de Braziliaanse staat São Paulo ruim negen maanden gesloten. Bij heropening bleek dat leerlingen gemiddeld 40% achterstand in taal en zelfs 66% in wiskunde hadden opgelopen. Daarop onderzochten Lichand en collega’s in het najaar van 2021 of groeimindset-sms’jes de leerprogressie concreet konden versnellen, en welke specifieke ingrediënten daarbij het meest effectief zijn.
Opzet van het experiment
Het onderzoek omvatte 108.345 leerlingen uit 624 openbare scholen. De onderzoekers verdeelden de 624 scholen willekeurig over zeven onderzoeksgroepen.
- Vijf experimentele condities met sms-berichten: elke variant belichtte één specifiek psychologisch mechanisme (zie hieronder).
- Placebogroep: ontving neutrale aanmoedigingen zonder groeimindsetinhoud.
- Pure controle: ontving alleen vierwekelijks korte enquêtes.
Leerlingen in een experimentele conditie kregen twaalf weken lang tweemaal per week één sms: van 19 februari tot 21 mei 2021. Door de toewijzing op schoolniveau konden de onderzoekers causale effecten vaststellen.
De vijf mindsetcomponenten
Onderstaande vijf psychologische mechanismen vormden de inhoudelijke kern van de sms-berichten:
- Dynamische complementariteit: benadrukt het sneeuwbaleffect van leren: oefening nú vergroot niet alleen je huidige bekwaamheid, maar verhoogt tegelijk het rendement van de inspanning die je morgen levert. Inspanningen vullen elkaar dus over de tijd aan (complementariteit) en versterken elkaar in opeenvolgende rondes (dynamisch). Voorbeeld-sms: “Hoe meer tijd je ergens aan besteedt, hoe sterker je brein wordt.”
- Hoge opbrengst van inspanning: legt uit dat extra studietijd al snel vruchten afwerpt in cijfers. Voorbeeld-sms: “Hoe meer tijd je ergens aan besteedt, hoe beter je cijfers worden.”
- Lage inspanningskosten: relativeert het idee dat leren zwaar is en verlaagt zo de drempel om te beginnen. Voorbeeld-sms: “Het is niet zo moeilijk als je misschien denkt!”
- Risico’s nemen: normaliseert fouten als leerstap en moedigt experimenteren aan. Voorbeeld-sms: “Hoe meer je durft te proberen, hoe beter je wordt.”
- Toekomstgerichtheid: koppelt inspanning nu aan het welzijn van de toekomstige zelf. Voorbeeld-sms: “Hoe meer tijd je ergens aan besteedt, hoe beter jouw toekomstige zelf ervoor staat.
Resultaten in vogelvlucht
De belangrijkste uitkomsten van het experiment zijn:
- Groeimindset toename: het aandeel leerlingen dat bekwaamheid als ontwikkelbaar ziet groeide van 52% naar 62% (+ 10 percentagepunten; vooral in de condities dynamische complementariteit en toekomstgerichtheid).
- Meer digitale leertijd: leerlingen in de experimentele condities besteedden circa 15% meer minuten op het online leerplatform.
- Minder lesverzuim: hun afwezigheid tijdens fysieke lessen daalde met ongeveer 50%.
- Betere toetsscores: gestandaardiseerde scores lagen gemiddeld 0,05 – 0,09 standaarddeviaties hoger; in de variant dynamische complementariteit zelfs + 0,10 SD.
- Sterkste mechanisme: Dynamische complementariteit behaalde consequent de grootste winst op alle uitkomsten.
- Tijdelijkheid van het effect: na het stopzetten van de sms-berichten namen de verbeteringen geleidelijk af, al bleef een deel van de winst nog één kwartaal meetbaar.
Waarom dynamische complementariteit eruit springt
De groeimindset-sms’jes over dynamische complementariteit maakten voor leerlingen invoelbaar hoe oefenen hun leervermogen stap voor stap vergroot. Ze vertelden niet alleen dát inspanning iets oplevert, maar vooral hoe: elke keer dat je een opgave maakt, versterk je de verbindingen in je brein, waardoor de volgende opgave sneller en met minder moeite lukt. Het is vergelijkbaar met een pad dat je vaker bewandelt; hoe vaker je eroverheen loopt, hoe duidelijker en makkelijker begaanbaar het pad wordt. Zo begrijpen leerlingen dat hun inzet van vandaag het leren van morgen letterlijk vergemakkelijkt.
Die duidelijke koppeling tussen inspanning nu en gemak later ontbreekt bij de andere varianten. De groeimindset-sms’jes over hoge opbrengst van inspanning wijzen wel op betere cijfers, maar leggen niet uit hoe huidige oefening het leren later lichter maakt. Risico’s nemen normaliseert fouten zonder te tonen hoe die fouten uiteindelijk tot een sterker leervermogen leiden. Lage inspanningskosten helpt de drempel om te beginnen verlagen, maar verbindt dat startgemak niet aan toekomstige winst. Dynamische complementariteit combineert juist beide elementen: het belooft méér resultaat én minder moeite in de toekomst. Volgens de auteurs leverde dit dubbelperspectief de grootste toename in groeimindset en de sterkste stijging in toetsscores op.
Conclusie
Het Braziliaanse experiment laat zien dat een eenvoudige, goedkope strategie van groeimindset-sms’jes de groeimindset kan versterken en leerprogressie kan versnellen, mits de berichten de dynamische relatie tussen inspanning en cognitieve ontwikkeling helder maken.
Lees meer:
0 reacties