Ken je de volgende-stap-stuurtechniek?

Leonie, leidinggevende in een zorgorganisatie, wilde een gesprek voeren met medewerker Miriam. Miriam werkt op een jaarcontract en heeft de afgelopen maanden duidelijke progressie laten zien na gesprekken over haar werk en verwachtingen. Tegelijk viel het Leonie op dat Miriam op rustige momenten vaak afwachtend is en regelmatig op haar telefoon kijkt. Leonie zou graag zien dat Miriam die tijd benut om andere werkzaamheden op te pakken – zoals het bijwerken van cliëntendossiers, het aanvullen van voorraad of het voorbereiden van materiaal voor activiteiten – zodat het team sneller kan schakelen bij onverwachte drukte. Leonie wilde dit bespreken, maar zonder dat Miriam het gevoel krijgt dat er iets mis is of dat haar functioneren ter discussie staat. Haar vraag: hoe steek ik dit gesprek het beste in?

Een voortgangsgesprek met de volgende-stap-stuurtechniek

Mijn suggestie was: nodig haar uit voor een voortgangsgesprek. Begin met het benoemen van de progressie die je hebt waargenomen en spreek je waardering daarvoor uit. Vervolgens pas je de volgende-stap-stuurtechniek toe – een progressiegerichte manier van sturen die voortbouwt op wat al goed gaat. Een voorbeeldformulering:

“Ik zie dat je de afgelopen periode goede stappen hebt gezet in [concrete progressie benoemen]. Daar ben ik blij mee. Als volgende stap zou ik graag willen dat je op rustige momenten alvast andere werkzaamheden oppakt – zoals het bijwerken van cliëntendossiers en het aanvullen van voorraad – zodat het team cliënten ook bij onverwachte drukte soepel kan blijven helpen. Hoe kun jij het voor elkaar krijgen om die andere werkzaamheden op te gaan pakken?”

Deze formulering bevat de volgende elementen:

Kijk uit voor de “dit gaat goed maar dat niet”-valkuil

Veel leidinggevenden gebruiken, met de beste bedoelingen, een vorm als: “Dit gaat al goed, maar dat nog niet.” Deze ja-maar-achtige formulering werkt niet goed. De boodschap na het ‘maar’ maakt het eerste deel vaak onbedoeld ongedaan. De medewerker hoort vooral wat er niet goed gaat, en minder wat er wel goed gaat. De waardering verdampt.

De volgende-stap-stuurtechniek heeft dat nadeel niet. Ze benadrukt dat er een proces van progressie aan de gang is en richt zich op voortbouwen daarop. Het verschil is subtiel maar krachtig: je bouwt voort in plaats van te corrigeren.

Waarom werkt de volgende-stap-stuurtechniek?

Deze techniek combineert verschillende sterke elementen:

1. Ze bevestigt progressie – Je erkent oprecht wat al bereikt is. Dit is geen inleiding op kritiek, maar een feit dat blijft staan.
2. Ze is toekomstgericht – De focus ligt op groei en ontwikkeling, niet op tekortkomingen of problemen.
3. Ze past in een ontwikkelproces – De volgende stap voelt logisch en natuurlijk, niet als een correctie of sanctie.
4. Ze geeft autonomie – Door te vragen naar ideeën stimuleer je intrinsieke motivatie en eigen verantwoordelijkheid.
5. Ze houdt het gesprek licht – Het voelt aan als vooruitgang, niet als een waarschuwing. Dat maakt het gesprek toegankelijker en constructiever.

Vraag

Kende je deze techniek al? Wat waren je ervaringen toen je hem toepaste?