Leduc-Cummings et al. (2024) onderzochten in hoeverre depressieve klachten en het maken van doelprogressie elkaar beïnvloeden. Zij bekeken dit zowel binnen dezelfde persoon over korte tijd als in stabiele verschillen tussen personen. Specifiek wilden ze weten of tijdelijke pieken in depressieve symptomen geassocieerd zijn met minder progressie in de weken erna, en omgekeerd, of minder progressie geassocieerd is met een toename van depressieve symptomen.

Onderzoek en design

Aan het onderzoek deden 431 studenten mee. Elke deelnemer formuleerde bij aanvang één studiegerelateerd en één interpersoonlijk doel. Gedurende twaalf weken vulden zij om de twee weken vragenlijsten in waarin ze aangaven:

1. hoeveel depressieve klachten ze hadden ervaren,
2. welke progressie ze hadden geboekt,
3. hoe betrokken (gecommitteerd) ze zich voelden bij hun doelen,
4. hoeveel vertrouwen ze hadden in eigen kunnen (zelfeffectiviteit) en
5. hoeveel steun ze van anderen ervaarden bij hun doel.

Wanneer een doel bereikt of opgegeven was, formuleerden deelnemers een nieuw doel binnen hetzelfde domein. Vervolgens maakten de onderzoekers in hun analyses onderscheid tussen effecten binnen een persoon en stabiele verschillen tussen personen. Toelichting: Een binnen-persoonseffect toont aan hoe tijdelijke fluctuaties binnen een individu, bijvoorbeeld meer klachten dan gebruikelijk, verband houden met latere veranderingen, zoals minder doelprogressie. Tussen-persoonseffecten geven weer of mensen die gemiddeld meer klachten ervaren ook gemiddeld minder doelprogressie vertonen.

Belangrijkste bevindingen

De onderzoekers kwamen tot de volgende resultaten:

1. Geen direct binnenpersoonseffect: Tijdelijke toenames in depressieve symptomen voorspelden niet minder doelprogressie twee weken later. Omgekeerd voorspelden kortdurende terugvallen in doelprogressie ook geen toename in depressieve symptomen.

2. Negatief tussenpersoonseffect: Personen die gemiddeld hogere niveaus van depressieve klachten rapporteerden, ervaarden minder doelprogressie in vergelijking met deelnemers met minder klachten.

3. Progressie voorspelt motivationele factoren: Meer doelprogressie dan gebruikelijk werd binnen dezelfde meetperiode geassocieerd met: a) een sterkere betrokkenheid bij het doel, b) hoger vertrouwen in eigen kunnen en c) meer ervaren steun van anderen.

4. Zelfeffectiviteit voorspelt interpersoonlijke progressie: Alleen bij interpersoonlijke doelen werd een hoger zelfvertrouwen (dan gebruikelijk) twee weken later geassocieerd met meer doelprogressie.

Samenvatting en conclusie

Tijdelijke schommelingen in depressieve symptomen en doelprogressie beïnvloeden elkaar niet op korte termijn. Wel bleek dat personen met langdurig hogere depressieve symptomen structureel minder doelprogressie vertonen.

De bevinding dat ervaren doelprogressie direct gepaard gaat met meer betrokkenheid, zelfeffectiviteit en sociale steun, wijst erop dat juist het creëren en benadrukken van kleine progressie waardevol is. In de praktijk van progressiegericht werken betekent dit dat het expliciet maken en vieren van kleine stappen vooruit helpt om betrokkenheid, zelfvertrouwen en steun te versterken, wat duurzame groei en welzijn stimuleert.

Bron

• Leduc‐Cummings, I., Milyavskaya, M., Howard, A. L., & Drapeau, M. (2024). Depressive symptoms and goal pursuit: Between‐person and reciprocal within‐person effects in a multi‐wave longitudinal study. Journal of Clinical Psychology, 80(12), 2357–2386. https://doi.org/10.1002/jclp.23744