Coaches en cliënten kunnen een gesprek heel verschillend beleven

Coaches en cliënten (en observatoren van coachingsgesprekken) kunnen bepaalde aspecten van gesprekken heel verschillend ervaren. In dit artikel bespreek ik er twee en geef ik twee tips aan coaches. 

Verschil in tijdsbeleving

Wat me vaak is opgevallen is hoe verschillend de tijdsbeleving van cliënten en coaches kan zijn tijdens coachingsgesprekken. Terwijl coaches nogal eens denken dat het gesprek tamelijk langzaam ging, denken cliënten dat vrijwel nooit. Coaches blijken soms, wanneer een cliënt ‘lang’ nadenkt over een vraag te denken dat de vraag blijkbaar te moeilijk is en dat de cliënt er niet uitkomt. Ze hebben dan de neiging een andere vraag te stellen die voor de cliënt iets gemakkelijker is. Maar cliënten zeggen in het algemeen vaker dat ze vonden dat het gesprek snel ging. Ook zeggen ze vaak dat ze echt die tijd nodig hebben om een antwoord te kunnen vinden en formuleren. Wanneer ze druk van de coach voelen om sneller te antwoorden kan het zijn dat ze het opgeven om te zoeken naar een goed antwoord en dan maar iets zeggen dat wellicht minder relevant is maar dat ze in ieder geval wat gemakkelijker onder woorden kunnen brengen (bijvoorbeeld omdat ze het al eerder hebben bedacht).

Aansluiten bij het cliëntperspectief

Een ander verschil in beleving heeft betrekking op hoe je als coach kunt aansluiten op wat de cliënt heeft gezegd. Bij progressiegericht coachen is het zo dat je als coach aansluit bij het perspectief van de cliënt, door erkennend te reageren op wat de cliënt naar voren brengt en door aan te sluiten op het taalgebruik van de cliënt. Coaches zeggen hierover in het begin soms dat ze het wat gekunsteld vinden en dat zij zich afvragen of dat voor de cliënt niet overdreven en irritant overkomt. Wat cliënten er meestal over zeggen is dat het ze opvalt wanneer de coach niet aansluit en afwijkt van het woordgebruik van de cliënt. Wanneer de coach wel aansluit zeggen cliënten over het algemeen dat ze het prettig vinden omdat het laat zien dat de coach aandachtig heeft geluisterd, goed heeft begrepen waar het over ging en dat de coach het accepteert. Wanneer de coach niet aansluit, bijvoorbeeld door opeens een heel ander woord te gebruiken, geven cliënten vaak aan dat verwarrend te vinden en soms ook storend. Cliënten zeggen dan meestal dingen als: “Het haalt me uit mijn verhaal. Ik zat twijfelen of ik mijn verhaal nog een keer moest gaan uitleggen omdat de coach het blijkbaar toch niet helemaal had begrepen.” Of: “Ik had het gevoel dat de coach mij een bepaalde kant op wilde sturen, waardoor ik het moeilijk vond om me te concentreren op mijn eigen verhaal.”

Twee tips voor coaches

Dit waren enige voorbeelden van hoe cliënten en coaches aspecten van een coachingsgesprek verschillend kunnen ervaren. Hier zijn twee tips aan coaches:

1. Realiseer je dat er heel veel gedachten, overwegingen, vragen en dergelijke door het hoofd van de cliënt gaan op het moment dat deze even aan het denken is. Als coach merk je maar een fractie van al die gedachten op. Over een dergelijke complexiteit nadenken vergt tijd. Gun je cliënt die tijd en zie ‘lang’ nadenken als een goed teken.
2. Blijf erop gespitst de woorden van de cliënt te gebruiken zodat de cliënt niet in de war raakt en ongestoord verder kan gaan in de lijn van zijn of haar eigen verhaal. Bovendien, zo laat onderzoek zien, draagt het aansluiten bij het taalgebruik en de woordkeuze van de cliënt bij aan het snel opbouwen van een goede samenwerking en aan het ontstaan van sympathie.