Zelfs Einstein worstelde!
Category Archive: interventies
De keldermetafoor: eerdere successen vinden in de kelder van ons brein
Eén van de belangrijke onderdelen van progressiegerichte werken is om zichtbaar te maken wat eerder heeft gewerkt. Progressiegerichte coaches stellen bijvoorbeeld vragen naar eerdere successen aan hun coachees. Als die coachees voorbeelden van eerdere successen hebben gevonden worden ze vaak wat positiever en optimistischer en komen ze bovendien vaak op ideeën voor hoe een stap vooruit kunnen zetten om hun doelen te bereiken. Het bovenstaande klinkt misschien vreemd. Waarom zou iets wat eerder al heeft gewerkt niet sowieso al zichtbaar zijn? Waarom moet je moeite doen om het zichtbaar te maken? Je hebt het toch al eerder zelf meegemaakt? En het was bovendien een positieve ervaring. Waarom zou je je die niet gemakkelijk kunnen herinneren?Lees verder »
De plus achter de min: hoe vraag je door?
Een aantal jaren geleden introduceerde ik de term de plus achter de min zoeken. Het basisidee achter de techniek van de plus achter de min zoeken is dat wanneer mensen zich negatief uiten (een klacht, een verwijt, kritiek) er altijd achter die negatieve uiting iets positiefs zit. Dat positieve is iets wat ze waardevol of belangrijk vinden, een waarde, een belang, een principe, een doel, of hoe je het ook wilt noemen.
De techniek komt er kort gezegd op neer dat je op zoek gaat naar die plus achter de min. In onze trainingen progressiegericht werken oefenen we deze techniek regelmatig met cursisten, vooral in casuïstiek die gaat over weerstand of conflicten. Als je in een conflictsituatie mensen helpt om de plus achter hun min te verwoorden heeft dat veel voordelen. In de eerste plaats vinden ze het zelf prettig om helder te kunnen uitleggen wat hun belang of doel is. In de tweede plaats is het voor de andere persoon of personen in het proces veel duidelijker en prettiger als duidelijk wordt wat er aan positieve bedoelingen zit achter iemands aanvankelijk negatieve gedrag. Het is voor hen veel gemakkelijker om op deze positieve formuleringen te reageren dan op de aanvankelijke negatieve formuleringen. Lees verder »
Het beïnvloeden van mindsets
Er zijn verschillende manieren om bij andere mensen een groeimindset op te wekken. Ik beschrijf er hieronder enkele.
Wanneer mensen de voordelen van een groeimindset beginnen te begrijpen en ervaren willen raken ze vaak ook geïnteresseerd in hoe ze een groeimindset bij anderen kunnen opwekken. Dit geldt in het bijzonder voor mensen in begeleidende rollen zoals ouders, docenten en leidinggevenden. Er zijn veel manieren waarop je de mindset van andere mensen kunt beïnvloeden. Sommige van die manieren zijn direct, andere zijn meer indirect. Met directe beïnvloedingswijzen bedoel ik gedrag waarbij je iets stelt of uitlegt; met indirecte beïnvloedingswijzen bedoel ik gedrag waarbij je niet iets stelt of uitlegt maar toch een beïnvloedend effect hebt. Ik zal enkele voorbeelden geven.
Hoe harder we drukken, hoe slechter het wordt
Ouders, docenten en leidinggevenden spelen een belangrijke rol voor respectievelijk kinderen, leerlingen en medewerkers. Niet alleen hebben ze een begeleidende, helpende rol maar ook een sturende rol. Ze hebben aandacht en begrip, ze helpen en ondersteunen, ze geven een goed voorbeeld en ze maken verwachtingen en grenzen duidelijk. Als ze hun rol goed invullen dan functioneren en ontwikkelen de individuen met wie ze werken zich goed en voelen zij zich ook goed. Het is niet alleen zo dat ze kunnen doen wat ze interessant en belangrijk vinden; ook gedragen zij zich op een aangepaste manier en leveren zij een nuttige bijdrage. Bij het goed invullen van dit soort rollen (die van ouder, docent en leidinggevende) komt aardig wat psychologie kijken. Dit is vooral het geval wanneer de dingen niet lopen zoals het de bedoeling is. Denk bijvoorbeeld aan een kind dat zijn best niet lijkt te doen op school of dat vervelend en onaangepast gedrag vertoont. Of denk aan een medewerker die vaak steeds maar loopt te klagen en niet echt zijn schouders onder zijn werk lijkt te zetten. In zulke situaties hebben we vaak de neiging om de druk wat op hen op te voeren. Lees verder »
Leidinggevende toont een groeimindset
Tijdens een driedaagse training progressiegericht leidinggeven aan teamleiders in een Jeugdzorg-organisatie kwam er interessant voorbeeld van betekenisvolle progressie naar voren. Aan het begin van de derde trainingsdag training hadden de deelnemers in duo’s een kwartiertje met elkaar gesproken over welke progressiegerichte principes en technieken ze al hadden uitgeprobeerd en wat dat had opgeleverd. Toen de deelnemers terugkwamen in de trainingszaal vroeg ik hen of het gesprekje nuttig was geweest. Eén van de mensen die het nuttig vond wilde dit graag toelichten.
Geloven in het zilveren randje verbetert prestaties
Nieuw onderzoek suggereert dat geloven dat elke wolk een zilveren randje heeft je prestaties ten goede kan komen.
Een techniek die door progressiegerichte coaches regelmatig gebruikt wordt is reframen. Reframen is het aanreiken van een positieve interpretatie van negatief gedrag of negatieve kenmerken van een persoon. Stelt iemand zich bijvoorbeeld fel op dan kun je dit zien als een uiting van grote betrokkenheid. Nog een voorbeeld: wanneer iemand zich passief opstelt dan kun je dit zien als een houding die veel ruimte biedt voor andere mensen om hun zegje te doen. Dit soort positieve interpretaties geven een positieve betekenis aan wat mensen doen of hoe mensen zijn. Reframen maakt het voor mensen meestal gemakkelijker om hun gedrag te veranderen zonder gezichtsverlies omdat ze minder de neiging zullen voelen om zich te verdedigen.
Bij reframen ga je er dus vanuit dat er een positieve kant zit aan het negatieve gedrag van de persoon. Drie Amerikaanse psychologen deden een onderzoek dat de waarde van deze manier van interveniëren lijkt te bevestigen.
De lijn gaat open in het gesprek
Deze week vond de derde dag plaats van de opleiding progressiegericht werken met groepen. Het thema van die dag is progressiegericht omgaan met weerstand en conflicten. Gedurende de hele dag krijgen de cursisten de gelegenheid om te oefenen, hulp en feedback te krijgen, te reflecteren en allerlei hulpmiddelen en technieken uit te proberen (bijvoorbeeld De plus achter de min zoeken). We begonnen de dag, zoals we altijd doen, met een erinkomoefeningetje. We vroegen hen om duo’s te vormen en elkaar te vertellen over een situatie waarin ze al tevreden waren over hoe ze al eens waren omgegaan met weerstand of een conflictsituatie. We nodigden hen uit om hier een minuut of 15 over te praten met elkaar en ook te bespreken wat er in die situaties had gewerkt.Lees verder »
Mindfulness-meditatie en progressiegericht werken
Hier betoog ik dat mindfulness-meditatie ondersteunend kan werken voor progressiegericht werken. Eerst beschrijf ik effecten van mindfulness-meditatie op onze cognities, gevoelens en ons lichaam. Vervolgens leg ik uit hoe mindfulness-meditatie progressiegerichte gespreksvoering kan ondersteunen.
Fysiologische effecten van mindfulness-meditatie
Vorige week schreef ik Bewijs voor de voordelen van mindfulness-meditatie. Het artikel liet zien dat mindfulness-meditatie een verscheidenheid aan positieve effecten kan bewerkstelligen op je gevoel, je functioneren en je gezondheid. Enkele artikelen die deze week tegenkwam (een daarvan is dit artikel) beschrijven wat er bekend is over welke fysiologische effecten mindfulness-meditatie heeft. In die artikelen worden de volgende cognitieve, emotionele en lichamelijk effecten van meditatie genoemd:Lees verder »
Hoe beperk je de schade van een negatieve teamsfeer?
Een negatieve teamsfeer en negatieve relaties in een team kunnen zowel het werkplezier als het functioneren van het team ondermijnen. Wat kun je het beste doen om de schadelijke effecten van een negatieve teamsfeer te beperken?
Onderzoekers De Jong et al. (2014) vergelijken drie manieren om dit soort problemen te verhelpen. De eerste aanpak noemen zij communicatiedichtheid (communication density). Hiermee bedoelen dat teamleden veel contact met elkaar hebben en proberen de teamsfeer te verbeteren.Lees verder »
