Je eigen kennis en vaardigheden kunnen inschatten is een belangrijke vaardigheid. Helaas is het niet gemakkelijk om jezelf accuraat te beoordelen. Dit komt onder andere tot uiting in het Dunning-Kruger effect (DKE). In dit artikel bespreek ik een onderzoek van Rachel Jansen en haar collega’s naar twee mogelijke verklaringen voor het DKE. Tevens leg ik uit waarom het DKE zo tricky is en waarom we intuïtief geneigd zijn om te denken dat vooral anderen er gevoelig voor zijn.
Lees verder »

In dit artikel haalde ik Charles Darwin aan die ooit de uitspraak deed: “Onwetendheid wekt vaker vertrouwen dan kennis.” Ik onderschreef dat artikel en droeg als verklaring het Dunning-Kruger effect aan. De verklaring, in het kort is, dat je competentie nodig hebt om je eigen competentie relatief betrouwbaar in te kunnen schatten. Iemand met een lage competentie op een bepaald gebied heeft niet door hoe laag zijn of haar competentie is. In een ander artikel beschreef ik dat onwetendheid zelfs heel goed samen kan gaan met arrogantie terwijl veel deskundigheid goed gepaard kan gaan met bescheidenheid. Het Dunning-Kruger effect is natuurlijk niet alleen van toepassing op anderen maar ook op onszelf. David Dunning (foto), één van de naamgevers van het effect. zei het volgende: Lees verder »

Het Dunning-Kruger effect komt er, kort gezegd, op neer dat er competentie nodig is om incompetentie te herkennen. Dit brengt met zich mee dat mensen die relatief incompetent zijn minder goed in staat zijn om hun eigen incompetentie te herkennen. Kruger & Dunning (1999) en Dunning et al. (2003) lieten zien dat er bij incompetente mensen sprake is van een zelfoverschattingseffect: mensen met een lage prestatie overschatten hun eigen prestatie. Hoe hoger de prestatie, hoe minder sterk het zelfoverschattingseffect is. Mensen met zeer hoge prestaties onderschatten hun eigen prestaties in deze onderzoeken zelfs. Dit verschijnsel brengt de pijnlijke situatie met zich mee dat zij die het laagst presteren relatief het sterkst geneigd zijn om de noodzaak voor hun groei of verbetering te onderschatten. Een nieuw onderzoek van Pennycook et al. (2017) brengt nog een verdieping aan in deze inzichten. Lees verder »

Een onrealistische en schadelijke overtuiging waar ik vaak over geschreven heb is de statische mindset (Dweck, 2006). In een statische mindset geloven we dat bepaalde capaciteiten en eigenschappen niet ontwikkelbaar zijn. Vanwege die overtuiging spannen we ons dan ook niet in om er beter in te worden en worden we er dan ook niet beter in. Een groeimindset is realistischer en werkt beter. In een groeimindset geloven we dat we onze eigenschappen en capaciteiten wel kunnen veranderen. Deze manier van denken inspireert ons om ons in te spannen en door te zetten en maakt de kans groter dat we inderdaad vooruit komen (lees meer over de mindsettheorie). Tegelijkertijd gaat een groeimindset hand in hand met een duidelijk besef van onze eigen beperktheid. Hoe kan dat?Lees verder »

Constructieve feedback, zowel negatieve als positieve, kan een belangrijke rol spelen bij het halen van doelen. Uit eerder onderzoek van Koo and Fishbach (2008) is gebleken dat feedback twee soorten boodschappen kan geven. De eerste boodschap gaat over commitment. Het kan iets zeggen over of je doelen de moeite waard zijn en of je kans van slagen hebt. Individuen die niet sterk gecommitteerd zijn, kunnen harder gaan werken na positieve feedback (en  juist iets minder hard na negatieve feedback).

De tweede boodschap gaat over progressie. Feedback kan iets zeggen over of je je voldoende hebt ingezet en of je voldoende progressie hebt bereikt. Sterk gecommiteerde individuen kunnen harder gaan werken na negatieve feedback maar juist minder hard na positieve feedback (zie figuur hiernaast). Met negatieve feedback wordt hier overigens niet bedoeld kritiek of verwijten maar informatie over wat er nog niet goed gaat en over wat er beter kan.
Lees verder »

Het Dunning-Kruger effect is het verschijnsel dat mensen die incompetent zijn op een bepaald gebied vaak niet weten, en ook niet kunnen weten, hoe onwetend of incompetent ze zijn.

Lees verder »

Het Dunning-Kruger effect is het verschijnsel dat mensen die mensen die minder competent zijn op een bepaald gebied zichzelf te positief inschatten terwijl mensen die uiterst competent zijn iets te streng zijn in hun zelfbeoordeling. De verklaring voor dit verschijnsel is dat je kennis nodig hebt over een competentiegebied om je eigen competentie enigszins realistisch te kunnen beoordelen. Het bestaan van het Dunning-Kruger effect is een beetje tegen-intuïtief en paradoxaal. Blijkbaar kun je je eigen gevoel over hoe goed je ergens in bent, niet goed vertrouwen. Dat je het gevoel hebt dat je ergens heel goed in bent, kan misschien zelfs een aanwijzing zijn dat je er dus helemaal niet zo goed in bent.Lees verder »

We begrijpen en nemen de werkelijkheid niet volledig waar zoals die is. Ten eerste belemmeren onze zintuigen ons om grote delen van de werkelijkheid betrouwbaar waar te nemen of überhaupt waar te nemen. Ten tweede heeft de evolutie ons voorzien van cognitieve vuistregels (heuristieken) die snel zijn en ons helpen om te overleven in veel situaties maar die ook slordig en inaccuraat zijn in veel opzichten (lees meer). Hier komt nog eens bij dat we ons in bepaalde (misschien hoge) mate onbewust zijn van deze handicaps. Met andere woorden: we kunnen onwetend zijn zonder het ons te realiseren. Het 2×2 model hieronder beschrijft vier houdingen die we kunnen hebben met betrekking tot onze onwetendheid.

Lees verder »