Eén van de belangrijkste theoretische pijlers onder de progressiegerichte aanpak is de zelfdeterminatietheorie. De bevindingen uit zelfdeterminatietheorie zijn praktisch goed bruikbaar in veel contexten zoals de opvoeding, de schoolcontext, werk en leidinggeven en coachen en counseling. Veel mensen (zeker lezers van deze site) hebben al gehoord over de psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid, maar de zelfdeterminatietheorie omvat meer interessants. We merken vaak dat onze klanten en cursisten geïnteresseerd zijn om meer te leren over zelfdeterminatietheorie. Daarom geef ik hier wat meer uitleg. Daarbij baseer ik me vooral op het werk van Ed Deci en Richard Ryan en de website www.selfdeterminationtheory.org). Zelfdeterminatietheorie richt zich op 6 hoofdonderwerpen. Deze worden hieronder kort besproken.Lees verder »

De ‘Piramide van Maslow‘ is één van de bekendere ideeën uit de psychologie. Abraham Maslow formuleerde dit idee in zijn publicaties ‘A Theory of Motivation‘ (1943) en Motivation and Personality (1954). Kort gezegd houdt dit idee in dat mensen hiërarchisch geordende basisbehoeften hebben die essentieel zijn voor een gezonde ontwikkeling. Dit idee is intuïtief aansprekend gebleken want het is erg populair geworden binnen en buiten de psychologie. Dat het binnen de psychologie populair is blijkt het uit feit dat het in vrijwel geen enkel inleidend psychologiehandboek ontbreekt. Dat het buiten de psychologie populair is geworden blijkt onder andere uit het feit dat een grapje waarin wifi als nieuwe basisbehoefte is toegevoegd aan de Maslow piramide meteen wordt begrepen door vrijwel iedereen. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat wij regelmatig vragen krijgen over hoe de piramide van Maslow verschilt van de nieuwe dominante motivatietheorie binnen de psychologie, de zelfdeterminatietheorie (ZDT, zie onder andere Ryan & Deci, 2017). Die theorie poneert immers ook basisbehoeften die essentieel zijn voor een gezonde ontwikkeling. Hieronder beantwoord ik die vraag vanuit 4 verschillende perspectieven. Lees verder »

Twee psychologische theorieën waar je op deze site al vaker over hebt kunnen lezen zijn de zelfdeterminatietheorie en de theory of planned behavior. Een nieuw onderzoek (Chan et al., 2020) brengt de relaties tussen deze twee theorieën in kaart. Lees verder »

In een nieuw artikel geven Deci et al. (2017) een actueel overzicht van onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie dat relevant is voor werk en organisaties. Ze gaan in het artikel onder andere in op het belangrijke onderscheid tussen autonome en gecontroleerde motivatie (meer uitleg hierover vind je in dit plaatje) en op de drie psychologische basisbehoeften (voor competentie, autonomie en verbondenheid). In het artikel beschrijven ze veel onderzoek waaruit als globaal thema naar voren komt dat autonome motivatie (en niet gecontroleerde motivatie) zowel samenhangt met goed presteren als welbevinden. Verder laten ze zien dat de sleutel tot het bevorderen van autonome motivatie bestaat uit het scheppen van werkomgevingen die bijdragen aan de bevrediging van de genoemde basisbehoeften. Het onderstaande plaatje vat het bovenstaande samen: Lees verder »

In een nieuw artikel onderzoeken Vasconcellos et al., (2019) het bewijs over de relevantie van de zelfdeterminatietheorie (ZDT) voor gymnastiekonderwijs. Ze voerden een meta-analyse (k=265) uit met gebruikmaking van structural equation modeling (SEM), een moderatoranalyse en een padanalyse  en om de belangrijkste verwachtingen van de ZDT te toetsen. Hieronder vat ik het artikel beknopt samen. Lees verder »

Hier is een kennisquiz over de zelfdeterminatietheorie bestaande uit 9 vragen, sommige vrij gemakkelijk, andere vrij moeilijk. Probeer het maar eens. Als je de quiz hebt gemaakt, kun je zien hoeveel vragen je goed had en kun je per vraag ook zien wat het goede antwoord is.Lees verder »

Op deze site heb ik al vaak aandacht besteed aan de zelfdeterminatietheorie. Talloze onderzoeken hebben laten zien dat het kunnen maken van autonome keuzes, keuzes die gebaseerd zijn op je eigen interesses en waarden, veel voordelen heeft voor mensen (lees bijvoorbeeld hoofdstuk 3 in mijn boek). Bij vrijwel al deze onderzoeken werd gebruik gemaakt van allerlei soorten vragenlijsten en gedragsobservaties maar ook van meer objectieve indicatoren zoals prestatiemetingen. Wat nog relatief weinig is uitgevoerd is neurowetenschappelijk onderzoek naar de effecten van het maken van autonome keuzes. Dat type onderzoek begint nu echter van de grond te komen. Hierdoor beginnen we zicht te krijgen op welke hersengebieden en welke neurale mechanismes een belangrijke rol spelen bij autonoom functioneren.Lees verder »

Hier is de tweede kennisquiz over de zelfdeterminatietheorie bestaande uit 9 vragen, sommige vrij gemakkelijk, andere behoorlijk pittig. Probeer het maar eens. Als je de quiz hebt gemaakt, kun je zien hoeveel vragen je goed had en kun je per vraag ook zien wat het goede antwoord is.Lees verder »

De zelfdeterminatietheorie (ZDT) is relevant voor allerlei contexten waaronder die van de gezondheidszorg. Het benutten van interventies gebaseerd op ZDT kan helpen om gezonde gewoonten te stimuleren en ongezonde gewoonten te belemmeren. Een recente paper (Teixeira et al., 2019) presenteert een overzicht van dit soort gezondheidsbevorderende ZDT-interventies. Lees verder »

Hier is de derde kennisquiz over de zelfdeterminatietheorie bestaande uit 9 vragen. Probeer het maar eens. Als je de quiz hebt gemaakt, kun je zien hoeveel vragen je goed had en kun je per vraag ook zien wat het goede antwoord is.Lees verder »

Hier is de vierde kennisquiz over de zelfdeterminatietheorie bestaande uit 9 vragen, sommige vrij gemakkelijk, andere behoorlijk pittig. Probeer het maar eens. Als je de quiz hebt gemaakt, kun je zien hoeveel vragen je goed had en kun je per vraag ook zien wat het goede antwoord is.Lees verder »

Elementen uit de zelfdeterminatietheorie zijn bij veel mensen wel enigszins bekend. Vooral de termen intrinsieke motivatie en extrinsieke motivatie doen wel een belletje rinkelen bij de meeste mensen. Ook de psychologische basisbehoeften (aan autonomie, competentie en verbondenheid) zijn redelijk bekend. Gisteren zei iemand me: “Ik ken wel verschillende onderdelen uit de theorie en pas die ook toe maar ik vind het lastig om alle samenhangen in de theorie goed te overzien.” Als je dit herkent, kunt je misschien baat hebben bij het plaatje dat ik hieronder beschrijf. Het is mijn laatste versie van het zogenaamde motivatiecontinuüm. Er zijn vele versies in omloop van het motivatiecontinuüm en ze zijn alle variaties op en uitbreidingen van de originele versie van Ryan & Deci (2000). In de onderstaande laatste versie van mij toon ik in welke contexten welke soorten motivatie ontstaan, wat voor soorten motivatie er zijn, wat die inhouden en welke effecten die hebben. Lees verder »

https://youtu.be/kvykdmBLVDk

De grondleggers van de zelfdeterminatietheorie, Richard Ryan en Ed Deci hebben een nieuw boek gepubliceerd: Self-Determination Theory. Basic Psychological Needs in Motivation, Development, and Wellness. Dit 756 pagina’s tellende boek beschrijft de theorie, het onderzoek en de praktische toepassingen van de zelfdeterminatietheorie, één van de diepste, beste onderbouwde en praktisch toepasbare kennisbouwwerken in de psychologie. Lees verder »

Hoe verbindt je organisatiestrategie met individueel gedrag? Een hamvraag voor veel organisaties is hoe de verbinding tussen organisatiedoelen en individueel gedrag tot stand gebracht kan worden. Missiestatements en strategische doelen van organisaties worden per definitie op een hoog abstractieniveau geformuleerd. Belangrijke vragen zijn: hoe kunnen individuen binnen de organisatie gemotiveerd raken voor deze doelen en deze vertalen naar individuele doelen en hoe kunnen ze deze individuele doelen daadwerkelijk gaan realiseren? Marylène Gagné (2018) beantwoordt deze vragen in een nieuw artikel waarin zij strategisch management theorieën combineert met twee psychologische theorieën: implementatieplanning en de zelfdeterminatietheorie. Lees verder »