Een bekende psychologische theorie is de theory of planned behavior (TPB; Ajzen, 1991, 2012). Deze theorie helpt om menselijk gedrag te kunnen voorspellen, begrijpen en beïnvloeden. Veel onderzoek heeft de effectiviteit van interventies gebaseerd op de TPG laten zien (zie onder andere Steinmetz et al., 2016). Een beperking van TPB is echter dat deze te weinig aandacht heeft voor de doelen van individuen. Om deze beperking op te heffen en daarmee de toepasbaarheid van de TPB te verbreden integreren Ajzen & Kruglanski (2019) in een nieuw artikel de TPB met een theorie over doelen, de goal systems theory (GST). Lees verder »

In Zelfconcordantietheorie noemde ik dat Vasalampi, Salmela-Aro, & Nurmi (2009) empirische steunen vonden voor de zelfconcordantietheorie die stelt dat persoonlijke doelen hebben die gekozen zijn voor autonome redenen doelgerichte inspanning verhoogt en daardoor progressie in de richting van het doel. Progressie, op haar beurt, leidt tot een toename van subjectief welbevinden en aanpassing.” Twee recentere studies bevestigen de relatie tussen zelfconcordante doelen en progressie maar vonden dat deze relatie gemedieerd wordt door verschillende andere variabelen. 

Lees verder »

Hier zijn twee publicatie over de relatie tussen zelfkritiek en doelprogressie.

Nieuw onderzoek laat twee interessante dingen zien: 1)  mensen bereiken meer progressie in doelen die verbonden zijn aan intrinsieke aspiraties en 2) mensen ervaren een grotere vitaliteit wanneer ze progressie boeken in intrinsieke doelen.

Eén van de belangrijkste theoretische pijlers onder de progressiegerichte aanpak is de zelfdeterminatietheorie. De bevindingen uit zelfdeterminatietheorie zijn praktisch goed bruikbaar in veel contexten zoals de opvoeding, de schoolcontext, werk en leidinggeven en coachen en counseling. Veel mensen (zeker lezers van deze site) hebben al gehoord over de psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid, maar de zelfdeterminatietheorie omvat meer interessants. We merken vaak dat onze klanten en cursisten geïnteresseerd zijn om meer te leren over zelfdeterminatietheorie. Daarom geef ik hier wat meer uitleg. Daarbij baseer ik me vooral op het werk van Ed Deci en Richard Ryan en de website www.selfdeterminationtheory.org). Zelfdeterminatietheorie richt zich op 6 hoofdonderwerpen. Deze worden hieronder kort besproken.

Lees verder »

Twee psychologische theorieën waar je op deze site al vaker over hebt kunnen lezen zijn de zelfdeterminatietheorie en de theory of planned behavior. Een nieuw onderzoek (Chan et al., 2020) brengt de relaties tussen deze twee theorieën in kaart. Lees verder »

Het hieronder vermelde onderzoek laat zien hoe je je aandacht het beste kunt richten als je een doel wilt bereiken. Wanneer je nog maar net op weg bent richting je doel blijkt het het meest motiverend te zijn om je te richten op de progressie die je al geboekt hebt. Wanneer echter je einddoel in zicht komt blijkt het het meest motiverend te zijn om je aandacht te richten op de progressie die je nog moet boeken.

Nieuw onderzoek suggereert dat geloven dat elke wolk een zilveren randje heeft je prestaties ten goede kan komen. 

Lees verder »

Het draaiknoppenmodel is een krachtig theoretisch raamwerk gebaseerd op werk uit de sociale psychologie dat praktisch goed bruikbaar is voor het realiseren van systeembrede verbeteringen. Om het raamwerk goed te begrijpen is eerst enige theoretische achtergrond nodig.

Lees verder »

Be careful what you wish for but also why you wish for it – Goal-striving reasons and subjective well-being

Auteur: Christian Ehrlich

Abstract: Individuals’ subjective well-being (SWB) when attaining their goals is moderated by the characteristics of their goals. Two significant moderators are whether goals are approach or avoidance oriented and their content. Within the goal-setting literature, these characteristics have been applied to goals as such, focussing on what it is people try to achieve. However, they can equally be applied to analyse why individuals pursue their goals. By applying the dimensions of approach and avoidance orientation as well as goal content to the analysis of goal-striving reasons, a framework has been developed encompassing the following four goal-striving reasons: goals pursuit because of pleasure, for altruistic reasons, out of necessity and for self-esteem reasons. The empirical findings (N = 174) show that goal-striving reasons are significantly associated with affective SWB. Therefore goal-striving reasons provide an additional level of analysis, when analysing the relation between goals and affective SWB.

Vraag aan lezers: weet u meer over dit onderzoek? Laat het me dan s.v.p. weten.

Eerder schreef ik al enkele artikelen over wilskracht.

In Geloven in de ‘onuitputtelijkheid’ van wilskracht werkt beschreef ik onderzoek van Job et al (2010). In dat onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen twee manieren van denken over wilskracht. De ene manier ziet wilskracht als gelimiteerd, beperkt aanwezig; de andere ziet wilskracht als ongelimiteerd. Job et al lieten met hun onderzoek zien dat studenten met een ongelimiteerde wilskracht theorie zichzelf beter konden reguleren en betere resultaten haalden ook onder druk.

Tijdens de de Corona-crisis pompen overheden overal ter wereld enorme sommen geld in de economie. Hoe lang kan dit goed gaan? Wanneer is het geld op? En wie gaat alle overheidstekorten die nu ontstaan ooit weer terugbetalen? Heb je dit soort vragen ook? Lees dan verder. Lees verder »

Intrinsieke motivatie is de motivatie die voelen voor het doen van activiteiten die we leuk of interessant vinden. Veel onderzoek heeft laten zien dat intrinsieke motivatie bij ieder mens, ongeacht cultuur en leeftijd, aanwezig is en een belangrijke bron van volharding, groei en geluk is (lees meer hier, hier en hier). De mate waarin intrinsieke motivatie tot uiting komt, is afhankelijk van de mate waarin de psychologische basisbehoeften wordt voldaan (vooral aan autonomie en competentie maar mogelijk aan verbondenheid). 

Lees verder »

In een nieuw artikel schrijven Walton & Yeager (2019) over het belang van psychologische affordanties voor het welslagen van psychologische interventies. Psychologische affordanties zijn kenmerken van een sociale omgeving (bijvoorbeeld een school of een werkomgeving) die het mogelijk maken voor het individu (of toestemming geven aan het  individu) om te denken op de manier die de psychologische interventie heeft aangeboden. Hieronder leg ik uit wat Walton & Yeager hiermee bedoelen en waarom aandacht voor psychologische affordanties een belangrijke manier is om de psychologie te kunnen begrijpen, toepassen en ontwikkelen.

Lees verder »

Soms worden plezier en nut eenvoudig tegenover elkaar geplaatst: wat nuttig is, is niet plezierig en wat plezierig is, is niet nuttig. Volgens deze manier van denken draagt het doen van plezierige dingen dan ook niet bij aan het bereiken van belangrijke doelen. Leuke activiteiten zoals het spelen van een spelletje of het beoefenen van een sport, het luisteren naar of spelen van muziek, het kijken naar een leuk tv-programma en dergelijke, kunnen in deze manier van denken gezien worden als nutteloos of zelfs schadelijk.

Lees verder »