Twee psychologische theorieën waar je op deze site al vaker over hebt kunnen lezen zijn de zelfdeterminatietheorie en de theory of planned behavior. Een nieuw onderzoek (Chan et al., 2020) brengt de relaties tussen deze twee theorieën in kaart. Lees verder »

Een bekende psychologische theorie is de theory of planned behavior (TPB; Ajzen, 1991, 2012). Deze theorie helpt om menselijk gedrag te kunnen voorspellen, begrijpen en beïnvloeden. Veel onderzoek heeft de effectiviteit van interventies gebaseerd op de TPG laten zien (zie onder andere Steinmetz et al., 2016). Een beperking van TPB is echter dat deze te weinig aandacht heeft voor de doelen van individuen. Om deze beperking op te heffen en daarmee de toepasbaarheid van de TPB te verbreden integreren Ajzen & Kruglanski (2019) in een nieuw artikel de TPB met een theorie over doelen, de goal systems theory (GST). Lees verder »

Het draaiknoppenmodel is een krachtig theoretisch raamwerk gebaseerd op werk uit de sociale psychologie dat praktisch goed bruikbaar is voor het realiseren van systeembrede verbeteringen. Om het raamwerk goed te begrijpen is eerst enige theoretische achtergrond nodig.

Lees verder »

Hier bespreek ik een artikel in Science van Nicolas Light et al. (2022). Het artikel laat zien dat mensen die het het meest oneens zijn met de wetenschappelijke consensus over onderwerpen als klimaatverandering, vaccinatie en evolutie minder kennis hebben over deze onderwerpen dan mensen die geloven in de wetenschappelijke consensus terwijl ze zelf denken dat ze er meer over weten. Ze hebben een illusie van begrip.

Lees verder »

Kort geleden schreef ik een artikel over een paper in Science van Nicolas Light et al. (2022). Het artikel liet zien dat mensen die het het meest oneens zijn met de wetenschappelijke consensus over onderwerpen als klimaatverandering, vaccinatie en evolutie minder kennis hebben over deze onderwerpen dan mensen die geloven in de wetenschappelijke consensus terwijl ze zelf denken dat ze er meer over weten. Ze hebben een illusie van begrip. Ze hebben met andere woorden een hoge subjectieve kennis (dit is je eigen oordeel over hoeveel je weet) maar een lage objectieve kennis (dit is hoeveel je feitelijk weet). Er kwamen twee interessante vragen over dat artikel. Hieronder kun je die vragen en mijn antwoorden lezen.

Lees verder »

Gregory Walton en Timothy Wilson hebben een artikel gepubliceerd waarin zij een interventiebenadering presenteren voor persoonlijke en sociale problemen (Walton & Wilson, 2019). De noemen deze aanpak wise interventions en hij is gebaseerd op kennis uit de sociale psychologie (zie ook psychologische interventies). In de aanpak staat centraal hoe mensen subjectieve betekenis geven aan hun situaties. Ze vormen werkhypotheses over zichzelf, over andere mensen en over sociale situaties. In bepaalde contexten kunnen schadelijke werkhypotheses ontstaan die een negatieve spiraal kunnen veroorzaken. De auteurs beschrijven interventies waarmee mensen hun werkhypotheses kunnen aanpassen waardoor ze beter kunnen gaan functioneren. Ze leggen uit hoe kleine interventies kunnen leiden tot eerste veranderingen die ingebed kunnen raken in het leven van mensen. Hieronder kun je een korte beschrijving lezen van de wise interventions aanpak.

Lees verder »

Rebecca Collie deed een onderzoek onder 426 Australische leraren. Via dit onderzoek probeerde ze erachter te komen welke factoren betrokken zijn bij het welzijn en de verloopintenties van leraren (Collie, 2023).

Lees verder »

Frank Martela, een Finse filosoof en psycholoog, heeft een boek geschreven met als titel A wonderful life. Insights on Finding a Meaningful Existence. In het boek gaat hij in op vragen als: “Draait leven om het vinden van geluk?” en “Wat kan de basis voor betekenis nog zijn in een tijd waarin religie steeds minder het vanzelfsprekende kader vormt?” Hij nodigt de lezer uit om anders over betekenis na te gaan denken en komt met enkele eenvoudige ideeën om betekenis te kunnen ervaren. Lees verder »

Werk neemt een centrale plaats in ons leven in, niet alleen omdat het voorziet in ons levensonderhoud, maar ook omdat het een bron van persoonlijke voldoening en sociale erkenning kan zijn. Betekenisvol werk draagt bij aan ons algemeen welzijn en kan een aanzienlijke invloed hebben op onze mentale gezondheid. In dit artikel bespreek ik een nieuw artikel van de Finse psycholoog en filosoof Frank Martela over wat nu de kern van betekenis in werk is.

Lees verder »

De economische wetenschap en praktijk is lang gedomineerd geweest door het idee dat mensen louter gedreven zijn door eigenbelang. Onderzoek in de psychologie en het opkomende veld van de gedragseconomie heeft laten zien dat dit model van menselijke motivatie foutief is.  Dit onderzoek liet zien dat mensen niet alleen door eigenbelang gedreven zijn. Ze hebben ook sterke neigingen tot samenwerking. Het lijkt alsof we het belang van anderen ook als doel op zich zien. Dit heeft niet alleen betrekking op familie en vrienden maar ook op vreemden. Wat ons geleerd wordt over de menselijke natuur heeft wel een effect op wat we geloven en op hoe we ons gedragen. Onderzoek door Robert Frank en zijn collega’s (1993) liet bijvoorbeeld zien dat economiestudenten steeds minder sociaal en coöperatief werden naarmate zijn in hun studie meer geconfronteerd waren aan dit axioma van eigenbelang dat ten grondslag ligt aan de belangrijkste economische theorieën.

Lees verder »

Monitoren van progressie werkt. Hoewel het belang van het monitoren van progressie al vaak is benadrukt is er nog weinig empirisch bewijs voor hoe sterk het effect van het monitoren van progressie is op het bereiken van doelen. In een nieuw artikel van Harkin et al. (2015) wordt een meta-analyse beschreven die als doel had om deze vraag te beantwoorden.

In dit onderzoek werden 138 experimenten meegenomen (N=19951) waarin deelnemers random werden toegewezen aan een interventie bedoeld om progressie-monitoring te bevorderen of aan een controlegroep. Bij al deze experimenten is gerapporteerd hoe het effect van die interventie was (in welke mate ging men inderdaad progressie meer monitoren?) en in hoeverre doelen werden bereikt (was het inderdaad zo dat het monitoren van progressie meer samenging met het bereiken van doelen?).

Lees verder »

Ik las over een interessante benadering van organisatieverandering die goed aansluit bij progressiegericht werken en die de nadruk legt op continuïteit bij organisatieverandering.

Lees verder »

Om te bepalen hoe goed het gaat in een land is het belangrijk om te kijken naar objectieve factoren en materiële voorzieningen. Voorbeelden zijn: hoe zit het met de toegang tot de gezondheidszorg, tot onderwijs, tot schoon water, enzovoorts. Hier kun je meer lezen over dit soort onderzoek. In aanvulling op dit soort onderzoek is het ook waardevol om te kijken naar psychologische factoren. In hoeverre spelen die een rol in hoe goed het met mensen gaat en hoe goed zij zich voelen? De rol van psychologische factoren blijkt aanzienlijk. Recent onderzochten enkele onderzoekers de relatie tussen psychologische basisbehoeften en subjectief welzijn in Europese landen.

Lees verder »

Een groeimindset is het geloof dat je bepaalde vaardigheden of capaciteiten kunt ontwikkelen met oefening. Onderzoek laat zien dat het hebben van een groeimindset de zelfregulatie mensen verbetert. Ze zien inspanning meer als noodzakelijk en positief, gaan gemakkelijker uitdagingen aan en ze houden beter vol bij tegenslag. In een nieuwe publicatie van Mzarek et al. (2018) wordt de groeimindset over zelfregulatie onderzocht. Met andere woorden: het geloof dat je je vermogen tot zelfregulatie kunt versterken met oefening. De resultaten zijn belangrijk voor iedereen die zich graag wil ontwikkelen.

Lees verder »

Gedragsverandering is een complex en uitdagend proces dat een centrale rol speelt in vele aspecten van het leven, van gezondheid tot productiviteit en duurzaamheid. Onderzoekers Gail McMillan, Marina Milyavskaya en Rachel J. Burns hebben recent dit onderwerp verkend, met een focus op hoe contextuele veranderingen de mogelijkheid tot gedragsverandering kunnen beïnvloeden. Hun studie werpt een nieuw licht op het gebied van gedragsverandering, en biedt interessante inzichten die nuttig kunnen zijn voor individuen en beleidsmakers.

Lees verder »