We denken te weten dat hoe we de werkelijkheid waarnemen ook echt is hoe die werkelijkheid is. Maar onderzoek van ongeveer de laatste 50 jaar heeft op talloze manieren laten zien dat onze waarneming en de werkelijkheid soms veel minder met elkaar te maken hebben dan we denken (lees meer). Hoe we de werkelijkheid onbewust vervormd waarnemen heeft allerlei consequenties (veelal negatief) voor onze keuzes en ons sociaal gedrag. In dit artikel wil ik het hebben over een nog niet zo breed bekende bias: de illusie van transparantie.
Mikken op progressie getuigt van optimisme. Maar hoe optimistisch kunnen we zijn? Hoe goed kunnen we verwachten dat het leven wordt? Hoe we deze vraag beantwoorden heeft veel consequenties voor ons leven.
Hieronder presenteer ik een lijst van cognitieve biases, heuristieken en effecten waar we allemaal in zekere mate behept zijn met daarbij een compacte uitleg (lees ook dit, dit en dit). Ik gebruik vooral de Engelse termen omdat deze het vaakst gebruikt worden, ook in Nederlandstalige literatuur. Het kennen van deze fouten en heuristieken kan ons helpen om onszelf en anderen beter te begrijpen, om minder slachtoffer te worden door toedoen van deze fouten en neigingen en om een realistischere kijk op de werkelijkheid te ontwikkelen (lees ook dit, dit en dit).
Dr. Keith Stanovich, hoogleraar menselijke ontwikkeling en toegepaste psychologie aan de Universiteit van Toronto, is een vooraanstaand deskundige op het gebied van de psychologie van het lezen en van rationaliteit. Zijn laatste boek, What Intelligence Tests Miss: The Psychology of Rational Thought, laat zien dat IQ-tests zeer onvolledige metingen zijn van cognitief functioneren. Deze tests falen in het beoordelen van rationele denkstijlen en vaardigheden die nochtans cruciaal zijn voor gedrag in de echte wereld. In dit interview met Keith Stanovich legt hij het verschil uit tussen IQ en rationaliteit en waarom rationaliteit zo belangrijk is. Ook deelt hij zijn visie op hoe rationaliteit kan worden verbeterd.
Hoe goed we leren en presteren, hangt mede af van hoe goed we denken. Maar wat is goed denken? Is dit hetzelfde als intelligentie? Weten we, als we een intelligentietest bij iemand hebben afgenomen, hoe goed die persoon kan denken? Het antwoord is “nee”. Goed denken is veel breder dan intelligentie. Intelligentietests zijn slechts incomplete instrumenten om de kwaliteit van denken van mensen te meten. Als goed denken breder is dan intelligentie, hoe zou je het dan kunnen definiëren? Ik doe dat aan de hand van de volgende vier dimensies:
Gedurende het overgrote deel van de menselijke geschiedenis was progressie over generaties heen niet of nauwelijks aanwezig. Vele duizenden generaties lang was het niet zo dat opeenvolgende generaties steeds iets gezonder en welvarender werden. In sommige periodes ging het wat beter, in andere periodes wat slechter, vaak veel slechter. Een eerste grote doorbraak vond zo’n 12.000 jaar geleden plaats: de landbouwrevolutie. Deze vormde de basis voor de eerste menselijke nederzettingen en staten. Pas veel later, vanaf halverwege de 16e eeuw, vond in Europa een volgende doorbraak plaats: de wetenschappelijke revolutie. In deze periode vond een enorme verschuiving plaats in het denken over onszelf, de wereld en onze plek daarin en over wat we weten over hoe we dingen te weten kunnen komen.
Een artikel van Don Moore & Max Bazerman (2022) behandelt overmoed bij leiders. Een zelfverzekerde houding is belangrijk voor leiders maar zelfverzekerdheid kan bij leiders ook finaal uit de bocht vliegen met desastreuze gevolgen. Hieronder beschrijf ik waar het artikel over gaat en voeg ik enkele eigen commentaren en voorbeelden toe.
K. Anders Ericsson is een Zweedse psycholoog die hoogleraar is aan de Amerikaanse Florida State University. In het begin van zijn carrière werkte hij onder andere samen met de vermaarde Nobelprijswinnaar Herbert Simon. Inmiddels wordt hij algemeen erkend als de belangrijkste onderzoeker ter wereld op het gebied van expertise-ontwikkeling. Hij heeft, met zijn collega’s, veel onderzoek gedaan naar hoe toppresteerders uit verschillende gebieden het voor elkaar hebben gekregen om de top te bereiken. Tot nu heeft Ericsson alleen wetenschappelijke publicaties geschreven. Maar binnenkort verschijnt een populair wetenschappelijk boek over zijn werk dat hij samen schreef met Robert Pool: Peak: Secrets from the New Science of Expertise. Ik kreeg gelegenheid het boek al te lezen en kan het van harte aanbevelen. Ook mocht ik onderstaand interview, gehouden door de Canadese Tricia van der Grient, vertalen uit het Engels.
Veroudering gaat gepaard met schade. In welke mate en in welk tempo de schade echter optreedt, is afhankelijk van de leefwijze van het individu. Vitaal oud worden ligt binnen het bereik van bijna iedere persoon. Op grond van onderzoek op het gebied van neuroplasticiteit kunnen vier manieren worden onderscheiden om vitaal oud te worden: frequent bewegen, aangaan van uitdagingen, doen van breinoefeningen en goed slapen. Door deze activiteiten toe te passen, worden de hersenen op structurele en functionele wijze beïnvloed en kunnen ouderdomsaandoeningen veelal worden voorkomen en soms zelfs genezen. Het blijven toepassen van deze activiteiten leidt tot een opwaartse spiraal die vitaal oud worden mogelijk maakt. Hoewel neuroplasticiteit geen panacee is en er nog veel onderzoek nodig is, zijn de wetenschappelijke bevindingen nu al interessant en bruikbaar.
Sinds een jaar of 10 is deliberate practice vrij bekend geworden (hoewel velen meer bekend zijn met de onjuiste verbastering door Malcolm Gladwell ervan als de 10.000-uren-regel). Zoals te lezen valt in populaire publicaties (zoals het boek Peak) is deliberate practice een vorm van oefenen die een belangrijke rol speelt in het opbouwen van topbekwaamheid. Maar de laatste jaren zijn er enkele publicaties verschenen (zoals Macnamara, 2014) die suggereren dat deliberate practice een minder grote rol speelt dan uit eerder onderzoek bleek. Pionier in het onderzoek naar deliberate practice, Anders Ericsson, gaat samen met Kyle Harwell in een nieuw artikel gedetailleerd in op de recente kritieken.
Het valt niet te ontkennen dat de mensheid geconfronteerd wordt met een aantal existentiële problemen, zoals economische ongelijkheid, aantasting van het milieu en politieke instabiliteit. Daarom is het noodzakelijk dat de samenleving als geheel werkt aan het algemeen belang. Helaas overheerst een gevoel van moedeloosheid omdat zoveel mensen zich machteloos lijken te voelen tegenover deze problemen. Toch kan onze bijdrage aan een betere wereld, zelfs als we af en toe denken dat ze weinig te maken hebben met deze belangrijke uitdagingen, invloed hebben. In dit artikel onderzoeken we de kracht van kleine acties en hoe ieders keuzes de loop van de toekomst kunnen beïnvloeden.
Twintig jaar gelden stopte ik met vlees eten omdat ik het gevoel had dat het beter was om geen vlees te eten dan om wel vlees te eten. De aanleiding om te stoppen was dat ik iets op tv had gezien over de manier waarop dieren in de bio-industrie werden behandeld. Mijn redenering was dat dit zinloze wreedheid tegen dieren was* omdat we ook goed kunnen overleven zonder vlees te eten.
Coert Visser, Annabel van der Linden en Roelien van der Woude (2014), TvOO- Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties
Samenvatting
Wanneer medewerkers meer bevlogen zijn, functioneren zij in vele opzichten beter dan hun minder bevlogen collega’s. De bevlogenheid van medewerkers kan op allerlei manieren worden bevorderd, waardoor de prestaties van zowel het individu als de organisatie verbeteren. Peter Heslin (2010) suggereerde dat het stimuleren van een groeimindset een manier kan zijn om bevlogenheid te bevorderen. Uit recent onderzoek binnen een grote financiële organisatie blijkt dat er inderdaad een samenhang bestaat tussen een groeimindset en bevlogenheid.
Igor Grossmann werd geboren in de Sovjet-Unie, groeide op in Oekraïne en Duitsland en studeerde in Duitsland en de VS. Momenteel geeft hij leiding aan het Wisdom and Culture Lab aan de Universiteit van Waterloo, Canada. Hij is één van de leidende onderzoekers op het gebied van wijsheidsonderzoek (bekijk zijn Google Scholar-profiel ). Zijn werk richt zich op het ontraadselen van wijsheid en het modelleren van culturele verandering. Hij is ook co-host van de On Wisdom Podcast en heeft worldaftercovid.info geïnitieerd. In dit interview zullen we het hebben over onderwerpen als wat wijsheid is, waarom er nu een steeds grotere roep om wijsheid lijkt te zijn, hoe individuen verstandiger kunnen redeneren en handelen, en hoe wijsheid kan worden onderwezen. Lees verder »
In een LinkedIn-post van Jan Rotmans las ik over een interview van Pieter Jan Hagens met Kim Putters. Putters had gepleit voor een visie op de toekomstige samenleving en voor het transitiepad ernaartoe. Pieter Jan Hagens wierp tegen: “Ja maar, een visie is zo abstract, we moeten nu scherpe keuzes maken”. Rotmans merkt terecht op: “Hier is sprake van een schijntegenstelling. Een visie vergt juist het maken van scherpe keuzes, omdat we moeten stoppen met het oude (afbraak) en het nieuwe moeten versnellen (opbouwen). Dat kan door een visie te koppelen aan een strategie en acties, want een visie zonder actie is betekenisloos, maar actie zonder visie is richtingloos.
Ik ben het niet alleen eens met Rotmans, ik vind het ook een mooie illustratie van hoe belangrijk logica is. Zonder begrip van de logica, maken we sneller de fout die Hagens hier maakte. Met inzicht in logica, kunnen we hem eerder voorkomen.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Hier wat ik zou doen: Mats heeft het besproken en Frank geeft aan dat zijn gedrag niet betekent dat hij…