Een nieuw onderzoek van Nguyen et al. (2020) kijkt naar in hoeverre een gevoel van persoonlijke controle het welzijn van mensen kan beschermen in zware tijden.

Lees verder »

Een bekende psychologische theorie is de theory of planned behavior (TPB; Ajzen, 1991, 2012). Deze theorie helpt om menselijk gedrag te kunnen voorspellen, begrijpen en beïnvloeden. Veel onderzoek heeft de effectiviteit van interventies gebaseerd op de TPG laten zien (zie onder andere Steinmetz et al., 2016). Een beperking van TPB is echter dat deze te weinig aandacht heeft voor de doelen van individuen. Om deze beperking op te heffen en daarmee de toepasbaarheid van de TPB te verbreden integreren Ajzen & Kruglanski (2019) in een nieuw artikel de TPB met een theorie over doelen, de goal systems theory (GST). Lees verder »

Twee psychologische theorieën waar je op deze site al vaker over hebt kunnen lezen zijn de zelfdeterminatietheorie en de theory of planned behavior. Een nieuw onderzoek (Chan et al., 2020) brengt de relaties tussen deze twee theorieën in kaart. Lees verder »

In Going from Good to Great with Complex Tasks legt Ozgun Atasoy uit dat de overtuiging dat bewust nadenken over wat we doen, terwijl we een complexe taak uitvoeren, per definitie ons functioneren belemmert niet helemaal waar is. Het is wel waar dat een bepaald soort bewust denken ons functioneren kan schaden. Wanneer we bijvoorbeeld aan het typen zijn dan werken we grotendeels op de automatische piloot. Als we zouden proberen om bewust na te denken over elke aparte letter die we aan het typen zijn dan zou dit ons enorm vertragen en vermoedelijk zouden we ook veel fouten maken.

Lees verder »

Het draaiknoppenmodel is een krachtig theoretisch raamwerk gebaseerd op werk uit de sociale psychologie dat praktisch goed bruikbaar is voor het realiseren van systeembrede verbeteringen. Om het raamwerk goed te begrijpen is eerst enige theoretische achtergrond nodig.

Lees verder »

Autonomie-ondersteuning door leidinggevenden hangt samen met allerlei gewenste aspecten van het functioneren van medewerkers. Een controlerende aansturing door leidinggevenden daarentegen hangt samen met uiteenlopende ongewenste aspecten. Een nieuw artikel van Kanat-Maymon et al. (2018) onderzoekt in hoeverre ogenschijnlijke effectiviteit van autonomie-ondersteuning te maken heeft met de acceptatie van het gezag van de leidinggevende. Via twee onderzoeken komen zij tot interessante inzichten. 

Lees verder »

Onderzoekers Gillison et al. (2018) hebben een meta-analyse uitgevoerd om het effect te bepalen van technieken gebaseerd op de zelfdeterminatietheorie (ZDT) op motivatie voor gezond gedrag. In 8 databases zochten zij relevante publicaties uit de periode van 1970-2017. In de meta-analyse namen zij uiteindelijk 74 onderzoeken mee die alle een controlegroep hadden en een voor- en nameting. De gebruikte technieken werden gegroepeerd tot 18 ZDT technieken. Er werd gekeken naar het effect van het gecombineerde gebruik van deze technieken op de volgende uitkomsten: 1) beleefde autonomie, 2) beleefde competentie, 3) beleefde verbondenheid, 4) autonome motivatie en 5) beleefde autonomie-ondersteuning. Ook werd gekeken naar de afzonderlijke effecten van de ZDT-technieken.

Lees verder »

Binnen de psychologie is de negativiteitsbias, ook wel het negativiteitseffect genoemd al lang bekend. Kort gezegd betekent het negativiteitseffect dat we negatieve informatie eerder opmerken dan positieve en dat we er ook sterker door beïnvloed worden. Een jaar of 20 geleden begonnen psychologen te denken dat dit negativiteitseffect een algemeen menselijk verschijnsel was. De laatste 15 jaar heeft onderzoek echter laten zien dat het negativiteitseffect met het ouder worden bij de meeste mensen langzaam maar zeker omslaat in het tegenovergestelde: een positiviteitsbias: de neiging om positieve informatie eerder op te merken en er sterker voor beïnvloed te worden (lees meer). Wat is de verklaring hiervoor en wat betekent het voor ons eigen leven?

Lees verder »

Feedback kan heel waardevol zijn. Feedback, informatie over de effecten van ons gedrag, kan ons helpen om beter worden in wat we doen. Zelf hebben we per definitie maar een beperkt zicht op de effecten van ons handelen. Andere mensen kijken vanuit een ander perspectief naar wat we doen en kunnen daarom andere dingen zien. Ze beschikken bovendien misschien over meer of andere kennis en vaardigheden waardoor hun feedback extra leerzaam kan zijn voor ons. Of deze positieve effecten van feedback gerealiseerd worden, hangt af van waarover de feedback gaat en van de hoe effectief de feedback wordt aangereikt. Hier zijn enkele vragen om je feedback zo effectief mogelijk te maken.

Lees verder »

In dit artikel beschrijf ik onderzoek naar de effecten van een focus op progressie tijdens de uitvoering van een taak op de bereidheid achteraf om de taak nog een keer uit te voeren. In dit artikel kun je lezen over een aantal concepten die belangrijk bij het beantwoorden van deze vraag, zoals: bereikte-progressfocus (BP) en resterende-progressie-focus (RP), motivatie, taakevaluatie, beleving van productiviteit, beleefde progressiesnelheid, progressieversnelling en toekomstige taakvolharding. Lees hieronder welke soort progressiegerichtheid leidt tot een hogere toekomstige taakvolharding.

progressiegerichtheid

Lees verder »

Deliberate practice is een manier van oefenen die heel uitdagend is maar tegelijk heel effectief. Vele onderzoeken hebben laten zien dat het langdurig toepassen van deliberate practice een belangrijke rol speelt in het bereiken van excellentie in allerlei disciplines. Deliberate practice heeft vier basiscomponenten: (1) doelgerichtheid: het individu heeft een duidelijk doel om specifieke onderdelen van zijn functioneren te verbeteren, (2) uitdagendheid: tijdens het oefenen probeert het individu steeds iets uit dat net boven het huidige vaardigheidsniveau ligt, (3) feedback: tijdens het oefenen ontvangt het individu onmiddellijke expert-feedback en (4) herhaling: het individu herhaalt de taak steeds tot de fout in het functioneren gecorrigeerd is.

Lees verder »

In twee Chinese overheidsscholen werden enkele centrale ideeën en bevindingen van de zelfdeterminatietheorie getoetst (Nie et al., 2017). Specifiek werd onderzocht wat de effecten van beleefde autonomie-ondersteuning door leidinggevenden waren op de motivatie van de medewerkers (266 docenten) en op enkele belangrijke outputcriteria (tevredenheid over de eigen baan, werkstress en symptomen van zieke). De verwachtingen waren, op grond van eerder onderzoek, dat beleefde autonomie-ondersteuning (1) zou samenhangen met meer autonome motivatie (versus gecontroleerde motivatie) en (2) met meer werktevredenheid, minder stress en minder ziektesymptomen. De onderstaande figuur vat de bevindingen van dit onderzoek samen: Lees verder »

Jascha Sohl-Dickstein, Dave Paunesku, Benjamin Haley en Joseph Williams (zie Paunesku, 2013 deze samenvatting) deden een onderzoek in samenwerking met Khan Academy om de effecten van korte aanmoedigingen op leren te onderzoeken. In een experiment met 265.082 studenten die wiskunde leerden op de Khan Academy website werden korte aanmoedigende boodschappen die een groeimindset opwekten toegevoegd boven de wiskunde opgaven. Voorbeelden van zulke aanmoedigingen waren: “Onthou goed, hoe meer oefent, hoe slimmer je wordt!” en “Als je een fout maakt, dan is dat een kans om slimmer te worden!” Het onderzoek had ook drie controle condities. In een controle conditie werden standaard aanmoedigingsboodschappen gepresenteerd zoals “Sommige van deze problemen zijn moeilijk. Doe je best!”.  In een andere controle conditie werden wetenschappelijke stellingen gepresenteerd zoals: “Wist je dit? Het brein van een olifant weegt 7/2 keer zo zwaar als een menselijk brein.” Ten slotte was er ook nog een controle conditie waarin er geen boodschap boven de opgaven werd gepresenteerd. Lees verder »

Het is belangrijk om effectieve manieren te vinden om cognitief extra ontwikkelde of begaafde leerlingen te motiveren. Veel onderzoeken laten namelijk zien dat motivatieproblemen vaak de reden zijn dat deze leerlingen minder goed presteren dan ze zouden kunnen. Ook zijn er aanwijzingen dat deze leerlingen meer problemen hebben met schoolmotivatie dan andere. Dit kan komen doordat het onderwijs niet goed aansluit bij de behoeften van deze leerlingen, wat hun schoolmotivatie kan verminderen. Recent onderzoek van een groep onderzoekers uit België, belicht deze uitdaging vanuit het perspectief van het motiveren van cognitief begaafde leerlingen (Sypré et al., 2023).

Lees verder »

Dat eenvoudige interventies gebaseerd op de zelfdeterminatietheorie heel bruikbaar kunnen zijn voor (para)medische professionals blijkt opnieuw uit een onderzoek in Hong Kong. Onderzoekers Ho Cheung Li ea (2019) lieten in een experiment zien dat een korte en goedkope ZDT-interventie rokers beter tot stoppen kon bewegen dan een standaard aanpak. Lees verder »