In het verlengde van mijn bespreking van Steven Pinker’s Enlightenment now, noem ik nu een ander nieuw boek met een vergelijkbare boodschap: It’s better than it looks van Gregg Easterbrook. In 2003 schreef deze econoom het boek The progress paradox, waarin hij de paradox beschreef dat, terwijl het leven steeds beter wordt, mensen zich slechter gaan voelen. In zijn nieuwe boek is zijn boodschap hetzelfde maar geeft hij tevens aan hoe er op allerlei gebieden enorm veel progressie is geboekt. Hij gaat ook in op een angst die veel mensen hebben ondanks al deze progressie: de angst voor instorting (collapse anxiety).
Na Steven Pinkers boek The Better Angels of our Nature was ik benieuwd naar zijn nieuwe boek Enlightenment Now. Hij had het boek al een paar jaar geleden aangekondigd en ik verwachtte dat het een interessant boek zou worden. Nu is het verschenen en ik heb het gelezen en het is nog beter en interessanter dan ik had verwacht. Sommige mensen die Pinker volgen, en sommige recensenten van zijn boek, interpreteren volgens mij verkeerd wat hij bedoelt. Ze zien dat Pinker vaak voorbeelden aanhaalt van hoe het in de wereld in allerlei opzichten steeds beter gaat. En ze denken dat zijn boodschap neerkomt op: “Mensen laten we toch wat blijer zijn. Het gaat veel beter met de wereld dan jullie denken.” Maar hoewel het inderdaad veel beter gaat in veel opzichten dan de meeste mensen weten, stelt Pinker niet dat we tevreden achterover kunnen leunen en dat de toekomst vast wel prachtig wordt.
Hoe verbindt je organisatiestrategie met individueel gedrag? Een hamvraag voor veel organisaties is hoe de verbinding tussen organisatiedoelen en individueel gedrag tot stand gebracht kan worden. Missiestatements en strategische doelen van organisaties worden per definitie op een hoog abstractieniveau geformuleerd. Belangrijke vragen zijn: hoe kunnen individuen binnen de organisatie gemotiveerd raken voor deze doelen en deze vertalen naar individuele doelen en hoe kunnen ze deze individuele doelen daadwerkelijk gaan realiseren? Marylène Gagné (2018) beantwoordt deze vragen in een nieuw artikel waarin zij strategisch management theorieën combineert met twee psychologische theorieën: implementatieplanning en de zelfdeterminatietheorie.
Actief leren is belangrijk. Voor het goed leren begrijpen van nieuwe concepten is een uiterst bewuste en actieve aanpak nodig. Het is niet voldoende om slechts te luisteren naar een uitleg over het concept, of er iets over te lezen. Een veel actievere benadering is nodig om je een concept echt eigen te maken. Hieronder beschrijf ik zo’n aanpak. Deze kun je direct uitproberen om je één of meer progressiegerichte concepten eigen te maken.
In het nieuwe boek van Steven Pinker, Enlightenment Now, kwam ik een nieuw woord tegen: progressiefobie. Het boek is een vurig pleidooi voor vier centrale ideeën uit de Verlichting: rede, wetenschap, humanisme en progressie. Pinker stelt dat de combinatie van deze ideeën zegt dat de mensheid door een groter begrip van de werkelijkheid, via wetenschap, en door een groeiende cirkel van sympathie, veroorzaakt door kosmopolitisme en rede, intellectuele en morele progressie kan boeken. Het doel van de verlichtingdenkers was niet zozeer om de menselijk natuur te verbeteren maar om instituties te bouwen die ervoor zouden zorgen dat het beste in mensen naar boven zou komen.
In dit artikel beschrijf ik het werk van Igor Grossmann en zijn collega’s over het belang van wijs redeneren. Wijs redeneren heeft nog relatief weinig aandacht gehad in onderwijs en wetenschap maar het lijkt verstandig dit meer te gaan doen. Wijs redeneren is goed aan te leren en hangt samen met verschillende wenselijke uitkomsten zoals sociaal gedrag, welbevinden en genuanceerd denken. Het lijkt essentieel te zijn voor goed leiderschap en het kan helpen om complexe vraagstukken op te lossen en polarisatie tegen te gaan. Daarom lijkt het een goed idee om in onderwijs aandacht te besteden aan de ontwikkeling van wijsheid. Maar ook in organisaties kunnen we dingen doen om wijsheid te bevorderen. Een aanpak die hierbij goed kan werken, is progressiegerichte intervisie.
Zowel in de psychologie als binnen westerse maatschappijen is relatief veel belang toegekend aan intelligentie. Twee Canadese psychologen hebben gewezen op het belang van andere aspecten van ons cognitieve functioneren die in hun ogen minsten zo belangrijk zijn en ten onrechte minder aandacht hebben gekregen. De ene is Keith Stanovich die er voor pleit om veel meer aandacht te hebben voor rationaliteit. De andere is Igor Grossmann die wijst op het grote belang van wijs redeneren. In twee nieuwe artikelen die hij samen met collega’s schreef, legt hij uit wat wijs redeneren inhoudt, waarom het zo belangrijk is en hoe we het kunnen onderwijzen.
Een wiskundeles van een MAVO2-klas begon wat onrustig. Eén van de leerlingen, Yannick, stond voor de klas en tekende op het bord. Mary, de lerares, vroeg hem op zijn plaats te gaan zitten waarop hij antwoordde: “Ja, nog heel eventjes….” en hij tekende lachend verder. Mary vroeg het nog een keer en ook deze keer ging Yannick niet zitten. Ook andere leerlingen bleven wat onrustig en keken lachend naar Yannick. “Dan gaan we het anders doen”, dacht Mary bij zichzelf.Lees verder »
Mary, een progressiegerichte lerares op een middelbare school had een jongen, Tim, in haar klas die erg onrustig was in de klas. Het was Mary nog niet goed gelukt om Tim goed mee te laten doen in de lessen. Tim was regelmatig luidruchtig, haalde verschillende vormen van kattenkwaad uit en zat veel met andere leerlingen te praten waardoor die ook minder goed met de stof bezig waren. Soms was Tim wel goed bezig met de stof. Maar zodra hij iets niet snapte en hulp vroeg bij Mary en Mary niet direct bij hem kon komen om te helpen, werd hij weer luidruchtig. Tijdens een leerlingbespreking was gebleken dat Tim ook in andere lessen dit soort gedrag vertoonde. Sommige leraren pleitten voor een soort strafpuntensysteem, voor registratie in Magister wanneer hij zich slecht had gedragen in een les en voor schorsing wanneer Tim meerdere keren de fout in gegaan zou zijn. Mary bedacht een andere aanpak en voerde die uit.
Heb je wel eens gehoord van de term helikopterouders? Kort gezegd wordt er meestal een vorm van overbeschermend ouderschap mee bedoeld die meestal goed bedoeld is maar averechts werkt. Ouders zouden zich steeds meer verregaand bemoeien met hun kinderen, zelfs nadat die het ouderlijk huis al verlaten hebben.
Met de moderne opvatting dat autoritair ouderschap niet meer van deze tijd is, zouden ouders nu doorschieten in het andere uiterste, namelijk een vorm van doorgeschoten zorg en betrokkenheid. In dit korte artikel ga ik in op vragen als: Wat is helikopterouderschap? Bestaat het echt en is het een veelvoorkomend probleem? En duidt het bestaan van helikopterouderschap erop dat zorg en betrokkenheid ook negatief kunnen zijn? En als helikopterouderschap bestaat, wat zijn de mogelijk negatieve effecten ervan en waar worden die door in de hand gewerkt?
Mary, een progressiegericht werkende docent, werkzaam in het middelbaar onderwijs, vertelde over een interessante situatie die zij had meegemaakt in een VWO2-klas. Tijdens een leerlingbespreking werd er gesproken over een probleem rondom een jongen, Marco, die gepest werd. Meerdere docenten hadden gemerkt dat de jongen gepest werd. Het gesprek ging vervolgens over wat hier aan gedaan kon worden. Eén docent opperde om een pestprotocol te maken en in werking te stellen. Nadat dit geopperd was, vroeg een andere docent of dit niet een te zwaar middel was. Was het echt nodig om zo te reageren of was er misschien een eenvoudigere oplossing? Mary mengde zich in het gesprek. Ze vertelde dat ze ook had gemerkt dat Marco het soms lastig had. Ze had ingegrepen maar merkte dat dit niet leidde tot het stoppen van het storende gedrag. Nadat ze twee akkefietjes had meegemaakt, vond ze het genoeg. Ze stelde een vraag aan de hele klas.
Harald Merckelbach, hoogleraar rechtspsychologie heeft een interessant en toegankelijk boek geschreven over zijn werk: Intuïtie maakt meer kapot dan je lief is. Het boek laat zien hoe belangrijk het is in de rechtspraak om op een hyperbewuste manier te komen tot oordelen. Maar rechters zijn ook maar mensen met dezelfde morele intuïties als wij allemaal. Merckelbach stelt dat rechters op allerlei manieren maatregelen moeten nemen om zich niet te laten verleiden tot intuïtieve oordelen waarop ze hun uitspraken baseren.
De gewenste-situatievraag is één van de meest belangrijke en krachtige vragen binnen progressiegericht werken. Via deze vraag helpen we cliënten meer zicht te krijgen op hoe ze zouden willen dat hun situatie eruit komt te zien. Zo gauw ze antwoorden op deze vraag beginnen te vinden, weten ze beter waar ze hun energie op kunnen richten. Ook helpt de vraag om cliënten optimistischer te maken en ideeën voor stapjes vooruit te laten opdoen. Maar hoe vraag je naar de gewenste situatie? Voor cliënten is het vaak helemaal niet zo gemakkelijk om deze vraag vlot te beantwoorden. Daarom zijn hier een paar tips die je kunt gebruiken om de vraag naar de gewenste situatie zoveel mogelijk te laten opleveren.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Open link ► Dit onderzoek van Porter et al. (2024) verkent de effecten van gedeeld leiderschap en collectieve doeltreffendheid (het…