Waar haal jij je energie vandaan?

Waar haal jij je energie vandaan? Ben jij als dat Duracell konijntje of is er een andere verklaring waarom je je energiek voelt, zelfs als je hard aan het werk bent?

Onze persoonlijke ‘theorieën’ over de psychologie

In mijn recente artikel Waarom psychologie moeilijker is dan je denkt schreef ik dat wat we denken over psychologie een enorme invloed heeft op hoe we de werkelijkheid waarnemen, hoe we met onszelf en anderen omgaan en hoe ons leven zich verder ontwikkelt. In dat artikel noemde ik het voorbeeld van mindset. Of we wel of niet geloven dat we onze eigenschappen en capaciteiten kunnen ontwikkelen, heeft invloed op ons leren, ons welbevinden, onze samenwerking met anderen, onze prestaties en op andere mensen in onze omgeving. Mindset is niet het enige voorbeeld van hoe onze theorieën over de psychologie invloed kunnen hebben op onze keuzes en op hoe ons leven zich ontwikkelt. Ik wil hier graag iets meer zeggen over een onderwerp dat ik al een paar keren behandeld heb, voor het laatst in dit artikel: Bestaan ego-depletie zeer twijfelachtig.

Ego-depletie te simpel

In dat artikel leg ik uit dat er steeds meer aanwijzingen zijn dat het begrip ego-depletie, bekend gemaakt door Roy Baumeister, een te simpele theorie is over menselijk gedrag. In het genoemde artikel leg ik ego-depletie als volgt uit: “Kort gezegd gaat het ego-depletion-model er van uit dat zelfbeheersing of wilskracht afhangt van een beperkte voorraad mentale energie. Wanneer je je lang probeert te concentreren of beheersen dan verbruik je, volgens Baumeister, die energie en begint de voorraad langzaam maar zeker op te raken. Hoe meer die energie opraakt hoe moeilijker het dan wordt om je te blijven beheersen. Dit ego depletion effect zou ook algemeen zijn. Elke taak die zelfbeheersing vergt put je energievoorraad uit en wanneer je energievoorraad uitgeput raakt wordt het moeilijker om je te concentreren of beheersen voor welke taak dan ook. Volgens de ego-depletie-onderzoekers moet je zorgen dat je energie-voorraad weer wordt aangevuld, bijvoorbeeld door te rusten en te eten.” In het artikel leg ik vervolgens uit dat drie lijnen van onderzoek suggereren dat ego-depletie een verkeerde theorie is. Een lijn van onderzoek laat zien dat het niet optreedt bij autonome motivatie (Moller et al., 2006). Een tweede lijn van onderzoek laat zien dat ego-depletie niet optreedt bij een groeimindset (Job et al., 2015). Een derde lijn van onderzoek laat zien dat er weinig bewijs is voor het bestaan van ego-depletie (Carter et al, in press).

Duracellkonijntje

Toen ik jaren geleden voor het eerst van ego-depletie hoorde, was ik sceptisch. Het concept klonk mij als te simpel in de oren. Het was alsof de theorie geïnspireerd was op een machine-metafoor, denk bijvoorbeeld aan de bekende reclame van het Duracellkonijntje. Die reclame liet een aantal speelgoedkonijntjes zien die aan het trommelen waren. Terwijl de batterijtjes in de konijntjes op raakten, gingen ze steeds langzamer trommelen tot ze er uiteindelijk helemaal mee ophielden. Het konijntje met de Duracell batterij hield het uiteraard het langst vol. Nog niet zo lang geleden vergeleek vice premier Lodewijk Asscher premier Rutte met een Duracell-konijntje waarna hij zei: “Komt Rutte terug van een staatsbezoek of een eurotop, dan gaat-ie meteen met volle energie door.”

Batterij die langzaam leegloopt?

De voorraad mentale energie uit het ego-depletieconcept doet denken aan het batterijtje. De mentale energie zou bij gebruik gestaag minder worden. Als de ‘batterij’ leeg is, houdt het op. Dan moet je bijladen. Maar we kunnen beter niet denken aan de hand van zulke simpele metaforen. We hebben niet een batterij die langzaam leegloopt terwijl we ons inspannen.

Activiteiten kunnen ons energie geven

Er is een andere en betere verklaring waarom mensen als Rutte maar door lijken te blijven kunnen gaan. Lees bijvoorbeeld maar eens wat ik beschreef in het artikel Interesses als drijvende krachten achter ontwikkeling. Daarin leg ik kort samengevat uit dat als je dingen doet die je interessant en belangrijk vindt er twee processen optreden die ervoor zorgen dat je het verrassend lang kunt volhouden. Het eerste proces is resource replenishment, het opdoen van energie terwijl je actief bent. Dit verklaart waarom sommige mensen aan het einde van een werkdag nog vitaler kunnen lijken dan aan het begin. Het tweede proces is interesseverversing. Terwijl je je interesses en waarden volgt, ontwikkelen die zich. Als je je ergens in verdiept dat interessant en belangrijk voor je is kom je niet alleen informatie tegen die bevestig wat je al wist maar ook informatie die in zekere mate op gespannen voet staat met wat je al wist of dacht te weten. Je ontdekt dus dat er meer te leren valt. Je interesse ontwikkelt zich dus. Het is alsof je interesse voor je uit blijft lopen zodat je er achteraan kunt blijven lopen. Als je je interesse begint te volgen dan kun je haar blijven volgen. (Lees ook Interesse verbetert je functioneren).

Doe je wat je interessant en belangrijk vindt?

Wat betekent dit nu? Als je merkt dat je weinig energie hebt, maak jezelf dan niet te snel wijs dat ‘je batterij gewoon even op is.’ Denk ik plaats daarvan eens na over of je dingen doet die je echt interesseren of die je echt belangrijk vindt. Is dat niet in voldoende mate het geval, bedenk dan eens hoe je een stapje vooruit kunt zetten in de richting van doen wat je echt interesseert en belangrijk vindt.