Verplichte deelname aan trainingen?

Het is goed als organisaties investeren in de ontwikkeling van kennis en vaardigheden van medewerkers via een training. Door dit te doen wordt het gemakkelijk voor medewerkers om te voldoen aan de verwachtingen. Wanneer je bijvoorbeeld wilt dat medewerkers klantgerichter gaan werken dan kan het zinvol zijn om een training klantgerichtheid te organiseren. Een dergelijke training kan medewerkers helpen om kennis en vaardigheden te versterken die nodig zijn om klantgerichter te gaan werken.

Verplicht stellen is vaak goed bedoeld

Maar het is bijna altijd een slecht idee om dergelijke trainingen verplicht te stellen. Het gebeurt nogal eens dat managers medewerkers per e-mail uitnodigen voor een training en er dan op enigszins strenge toon aan toevoegen dat de training verplicht voor iedereen is! Dit is vaak goed bedoeld. De reden waarom ze dit doen is om het belang van het onderwerp te onderstrepen en om medewerkers te motiveren om toch vooral te gaan. En waarschijnlijk bereiken ze ook wel dat de meeste medewerkers naar de training zullen gaan.

Verplichtstelling ondermijnt vaak de motivatie

Maar wat deze managers zich niet realiseren is dat medewerkers het vaak vrij bijzonder onprettig vinden om verplicht te worden om ergens aan mee te doen. Meestal ondermijnt het hun gevoel van autonomie en hun motivatie voor het onderwerp. Als het verplicht is gaan ze meestal niet omdat het onderwerp interessant is maar omdat deelname nu eenmaal verplicht is (“Het onderwerp zal wel zo oninteressant zijn dat ze het verplicht moeten stellen!”) Impliciet ervaren mensen het feit dat de training verplicht wordt ook nogal eens als het communiceren van wantrouwen in de motivatie van de medewerker (“Als we het niet verplicht stellen dan zullen ze hun snor wel weer drukken!”). Kortom: het verplichte karakter kan de intrinsieke motivatie voor het onderwerp ondermijnen en de relatie van management en medewerkers onder druk zetten. Andersom geformuleerd: als je ja zegt nadat je je hebt gerealiseerd dat je ook nee had kunnen zeggen is je motivatie groter (zie dit artikel dat empirisch bewijs levert voor deze stelling: Having the Option to Do Nothing Increases Commitment).

Verplichtstelling is zelden nodig

Misschien gaat het te ver om te zeggen dat je nooit en te nimmer een training verplicht moet stellen. Misschien zijn er onderwerpen die raken aan wettelijke verplichtingen of veiligheidsprocedures die inderdaad beter verplicht kunnen worden gesteld. Als dit het geval is dan is het verstandig om heel goed uit te leggen waarom die verplichting echt noodzakelijk is. Maar in veruit de meeste gevallen zal het veel beter werken om deelname aan trainingen vrijwillig te maken. Vaak is kwaliteit van de motivatie van deelnemers tijdens de training dan veel groter. Deelname aan trainingen op basis van vrijwilligheid werkt doorgaans niet slechter maar beter dan verplichte deelname, zoals ook in deze casebeschrijving het geval is:

Casus

Het management maakte bekend dat trainingen zouden worden georganiseerd voor medewerkers die snel aan de slag wilden met de aanpak. Deze trainingen zouden eerst door externen verzorgd worden en later overgenomen worden door interne trainers. Deelname aan de trainingen was steeds op basis van vrijwilligheid omdat het management oordeelde dat verplicht stellen van de trainingen niet congruent was met de autonomie-ondersteunende visie binnen SoS en oplossingsgericht werken. Tijdens het verloop van het project groeide de belangstelling om aan vervolgtraining deel te nemen. Het nieuws dat de aanpak fijn en effectief werkte zong zich rond. En hoewel er geen dwang bestond om deel te nemen aan de trainingen was het wel zo dat er van iedereen verwacht werd serieus met de aanpak aan de slag te gaan, ofwel via training ofwel via zelfstudie. (Bron: pag 160 uit Progressiegericht Werken)