Klopt het dat het niet erg progressiegericht is om adviezen te geven?

Tijdens een recente training voor medewerkers van een centrale ondersteunende afdeling in een landelijk werkende organisatie vroeg ik deelnemers wat zij hadden gedaan dat had gewerkt. Eén van de deelnemers vertelde hoe zij gesproken had met een van haar cliënten in een regionale vestiging. Het gesprek had goed gewerkt en verschillende progressiegerichte technieken waren nuttig geweest. Toen voegde zij toe: “En wat ook goed werkte, het is misschien niet erg progressiegericht, is dat ik ook advies heb gegeven.”

Schuldgevoel over het geven van advies?

Ze zei het bijna op een wat schuldbewuste toon. Ik vroeg door. Het bleek haar gesprekspartner had gevraagd om advies en dat zij advies gegeven op basis van wat zij in een andere regio goed had zien werken. Haar gesprekspartner was erg blij met het advies. Nu is de vraag: klopt het dat het niet erg progressiegericht is om adviezen te geven? Nee, dat klopt niet helemaal. Het hangt af van de situatie en van jouw rol in die situatie of het geven van adviezen binnen de progressiegerichte aanpak passend is. Wanneer je cliënten wilt helpen via de CPW 7-stappen aanpak om hen te helpen hun eigen doelen te formuleren en oplossingen te vinden dan zul je inderdaad uiterst terughoudend zijn om adviezen te geven. Maar als ik als trainer voor een groep sta en een deelnemer vraagt mij om uitleg of tips, dan zal ik zonder terughoudendheid die uitleg of tips geven.

Het 4PR-model

Het CPW 4PR-model (zie onder andere Progressiegericht Werken – Visser, 2013) beschrijft de volgende vier verschillende soorten activiteiten: helpen, sturen, trainen (/adviseren) en instrueren. Het model is gebaseerd op een assenstelsel dat vier veelvoorkomende competenties beschrijft die in verschillende soorten situaties bruikbaar zijn in het contact met je cliënt. De horizontale as geeft het type doel weer dat centraal staat. Links staan endogene doelen, doelen die van binnenuit komen; de eigen doelen van het individu; rechts staan externe doelen, doelen die van buitenaf komen en waaraan het individu moet voldoen. De verticale as geeft weer waar de oplossingen vandaan komen. Onderaan staan endogene oplossingen, oplossingen die uit de cliënt zelf komen. Bovenaan staan exogene oplossingen, oplossingen die niet vanuit de cliënt zelf komen maar van buitenaf, zoals van een adviseur of uit een artikel.

Tips en uitleg kunnen passend en nuttig zijn

Het model laat zien dat er bepaalde situaties zijn waarin het nuttig en gewenst is om tips en uitleg te geven. In het voorbeeld van de deelnemer in haar gesprek met de regiomedewerker was het heel passend om advies te geven omdat haar gesprekspartner haar het mandaat gaf om advies te geven en omdat beiden zich realiseerden dat zij over kennis beschikte die nuttig zou kunnen zijn. Omdat zij gesprekken had gehad in meerdere regio’s had zij kennis over wat werkte waar haar gesprekspartner graag meer over wilde weten. Ik kan me voorstellen dat dat in die context goed werkte.