Deliberate practice is een manier van oefenen die heel uitdagend is maar tegelijk heel effectief. Vele onderzoeken hebben laten zien dat het langdurig toepassen van deliberate practice een belangrijke rol speelt in het bereiken van excellentie in allerlei disciplines. Deliberate practice heeft vier basiscomponenten: (1) doelgerichtheid: het individu heeft een duidelijk doel om specifieke onderdelen van zijn functioneren te verbeteren, (2) uitdagendheid: tijdens het oefenen probeert het individu steeds iets uit dat net boven het huidige vaardigheidsniveau ligt, (3) feedback: tijdens het oefenen ontvangt het individu onmiddellijke expert-feedback en (4) herhaling: het individu herhaalt de taak steeds tot de fout in het functioneren gecorrigeerd is.

 Trainingen Progressiegericht Werken 

Het onterecht interpreteren van prestatieplafonds als een indicatie van gebrek aan talent

Deze manier van oefenen vergt veel inspanning en is tijdens het oefenen ongemakkelijk en regelmatig frustrerend. Als we beginnen te oefenen op de manier van deliberate practice worden we aanvankelijk vaak snel beter. Na verloop van tijd lopen we echter tegen een beleefd plafond aan. Een dergelijk plafond is een niveau van functioneren waar we gedurende een bepaalde tijd maar niet doorheen lijken te kunnen breken. Veelal zijn we, als dit gebeurt, geneigd om te stoppen met oefenen. Wellicht concluderen we: “” Hier ligt blijkbaar mijn grens”, of: “Blijkbaar is dit hoever mijn talent reikt.”

Maar als we wel doorgaan met deliberate practice merken we het volgende. Door de frustratie die het blijven aanhangen tegen een beleefde grens met zich meebrengt gedurende langere tijd te blijven ondergaan, ontstaat er een druk om te komen met creatieve methodes om het plafond alsnog te doorbreken. Het brein wordt gedwongen om zich aan te passen aan het niveau van de taak en te komen met een aanpak die werkt om door het plafond heen te breken. Dit patroon kan zich steeds opnieuw herhalen. Na periodes van snelle vooruitgang komen er beleefde plafonds en vervolgens weer doorbraken.

We kunnen plafonds blijven doorbreken

In dit filmpje wordt dit getoond aan de hand van onderzoeken die jaren geleden werden uitgevoerd door Anders Ericsson. In deze onderzoeken werd een proefpersoon getraind om reeksen cijfers te onthouden. In de tijd dat die onderzoeken werden uitgevoerd werd door psychologen geloofd dat mensen niet meer dan ongeveer 7 cijfers die hen werden voorgelezen te onthouden in hun korte termijn geheugen en dus correct na te zeggen. Deze proefpersoon kon aanvankelijk na korte tijd inderdaad 7 cijfers nazeggen. Lange tijd lukte het hem niet hier voorbij te komen. Maar hij ging door met oefenen. Na lange tijd brak hij door dit plafond heen en om vervolgens op een hoger plafond weer te blijven hangen. En zo ging het maar door.

Tegenwoordig zijn er velen die via deliberate practice geleerd hebben om honderden cijfers in hun korte termijn geheugen vast te houden doordat zij creatieve methodes hebben ontwikkeld om door hun prestatieplafonds heen te breken. Verrassend is dat Anders Ericsson heeft ontdekt dat deze methode voor iedereen werken kan. Andersom gezegd: hij heeft niemand weten te vinden die zijn grenzen niet weet te verleggen via deliberate practice.

Reflectie

Hoe vaak hebben niet opgegeven als we ons best deden om iets te leren en maar niet vooruit kwamen? Hoe vaak hebben we niet gedacht dat we blijkbaar onvoldoende aanleg voor de betreffende activiteit hadden? Hoe vaak zijn we dus waarschijnlijk niet te vroeg gestopt? Het is belangrijk dat we anders leren denken over beleefde prestatieplafonds. Deze plafonds zijn geen indicatie van een gebrek aan talent. Als we de betreffende vaardigheid onder de knie willen krijgen moeten we leren om de frustratie van prestatieplafonds te gaan zien als een onvermijdelijk onderdeel van beter worden.

Het idee dat leren op ieder moment leuk zou moeten zijn, is belemmerend. Effectief leren gaat vaak gepaard met ongemak en frustratie. We moeten het niet zielig vinden voor ons onszelf of voor onze leerlingen of kinderen als ze tijdens het leren frustratie en ongemak ervaren. In plaats daarvan moeten beseffen dat deze vervelende gevoelens een belangrijke rol spelen bij verder komen.

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (11)
  • Bruikbaar (6)