Hoe krijg je doelen die werken?

Zelfconcordante doelen, doelen die passen bij je interesses en waarden, hebben veel voordelen. Hoe krijg je ze?

Het is niet alleen belangrijk dat mensen doelen stellen maar ook wat voor doelen zij stellen. Binnen de zelfdeterminatietheorie is het begrip zelfconcordante doelen geïntroduceerd. Zelfconcordante doelen zijn doelen die goed passen bij de ontwikkelende interesses en waarden van de persoon. Bij zelfconcordante doelen staan mensen helemaal achter de doelen. Zij zijn er dus autonoom gemotiveerd voor.

 Trainingen Progressiegericht Werken 

Niet-zelfconcordante doelen

Tegenover zelfconcordante doelen staan niet-zelfconcordante doelen. Deze doelen passen niet goed bij de interesses en waarden van de persoon. Mensen doen ze niet omdat zij ze belangrijk of interessant vinden maar om andere redenen zoals, schuldgevoel, schaamte, externe of interne druk, een koppeling van het gevoel eigenwaarde aan het realiseren van het doel en het worden gecontroleerd, gestraft, beloond of beoordeeld (bijvoorbeeld via cijfers). Bij dit soort redenen spreken we van gecontroleerde motivatie.

Voordelen van zelfconcordante doelen

Eerder onderzoek heeft laten zien dat zelfconcordante doelen veel voordelen hebben. Hier kun je bijvoorbeeld lezen dat bij zelfconcordante doelen mensen zich beter en langer inspannen, zij meer doelprogressie bereiken en zij zich beter voelen. Hier kun je lezen dat deze positieve effecten van zelfconcordante doelen mede veroorzaakt worden doordat zelfconcordante doelen het gebruik van effectieve zelfregulatietechnieken bevordert. En hier kun je lezen dat de tevredenheid van mensen over het behalen van doelen (of dat nu leerdoelen of prestatiedoelen zijn) samenhangt met de mate waarin deze doelen zelfconcordant zijn.

Vervullen van de psychologische basisbehoeften

Deze onderzoeken laten zien dat zelfconcordante doelen dus heel wenselijk zijn. Ze zeggen echter nog niet hoe bereikt kan worden dat mensen zelfconcordante doelen kiezen. Een nieuw onderzoek heeft daar meer inzicht in gegeven. Milyavskaya et al. (2014) onderzochten in hoeverre de mate waarin de psychologische basisbehoeften (aan autonomie, competentie en verbondenheid) van mensen zijn vervuld binnen in een bepaalde situatie de mate waarin zij zelfconcordante doelen stellen, beïnvloedt.

Twee manieren waarop vervulling van basisbehoeften beter werkt voor doelen

In drie experimenten toonden zij aan dat behoeftenvervulling leidt tot het stellen van zelfconcordante doelen waardoor meer progressie wordt bereikt. Bovendien demonstreerden zij dat behoeftenvervulling op twee verschillende manieren leidt tot meer zelfconcordante doelen. In de eerste plaats kiezen mensen namelijk meer zelfconcordante doelen. In de tweede plaats gaan zij anders kijken naar de doelen waar ze al mee te maken hebben. Wanneer hun psychologische behoeften bevredigd worden binnen de situatie internaliseren zij de doelen gemakkelijker (ze gaan het belang van die dus beter zien) en gaan zij ze als meer interessant zien. In het onderstaande plaatje vat ik dit alles samen (klik erop voor een vergroting).

Hoe krijg je doelen die werken?

Hoe is deze kennis bruikbaar?

Wanneer je een context creëert waarbinnen de basale psychologische behoeften van mensen worden bevredigd dan kiezen zij doelen die beter passen bij hun interesses en waarden en dan functioneren zij beter. Ook zullen zij doelen van buitenaf eerder als belangrijk en interessant kunnen zien waardoor zij ook meer aangepast kunnen functioneren in die context. In dit artikel kun je meer lezen over hoe je een dergelijke context kunt scheppen.

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (8)
  • Bruikbaar (3)