Het respect voor waarheid

Filosoof Lee McIntyre heeft een interessant nieuw boek geschreven met de titel Respecting truth: willful ignorance in the Internet age. Als je mijn artikel Het belang van het kritisch evalueren van waarheidsclaims en mijn kleine tool voor het beoordelen van waarheidsclaims interessant vond, dan zal je dit boek zeker aanspreken.

De gevaarlijke keuze voor onwetendheid

In het boek stelt Lee McIntyre dat onze relatie met de waarheid complex is. Aan de ene kant leven we ons leven vaak alsof waarheid bestaat. Aan de andere kant zijn we vaak opzettelijk onwetend. Wat dit betekent is dat we weigeren om bewijs onder ogen te zien dat onze denkbeelden tegenspreekt omdat we deze denkbeelden niet willen loslaten. McIntyre schrijft dat onwetendheid of onjuiste denkbeelden niet zozeer gevaarlijk zijn maar wel de keuze om onwetend te blijven door ons af te sluiten van nieuwe ideeën of bewijs.

Gebieden waarop de waarheid onder druk staat

Hij bespreekt in detail onderwerpen zoals religie (wat hij vergelijkt met een samenzweringstheorie), Amerikaanse politiek (die steeds meer vooringenomen wordt tegenover wetenschap; in het bijzonder aan de Republikeinse kant), de media (waar het ideaal van objectiviteit onder druk staat) en wetenschap (waarin de postmodernistische twijfel of waarheid wel bestaat helaas vrij invloedrijk is).

De relatie tussen waarheid en progressie

McIntyre stelt dat het respecteren van waarheid oncomfortabel kan zijn maar goed is voor ons. Om hem te citeren: “Progressie in menselijke beschaving is altijd gekenmerkt geweest door openheid voor waarheid.” Hij schrijft dat het respecteren van waarheid niet alleen betekent dat we open zijn en bereid om uit onze zekerheden te breken maar ook dat we het algemene idee van respect voor waarheid verdedigen.