Het gebruik van deliberate practice in onze trainingen

Een universele drive van mensen is om competent te zijn om competenter te worden. Deze drive manifesteert zich in veel aspecten van het leven. Jezelf als competent zien en het hebben van de ervaring om competenter te worden, dragen in belangrijke mate bij aan menselijk welbevinden. Dit is niet alleen het geval in het begin het leven. Het blijft zo tot op hoge leeftijd. Twee factoren zijn heel behulpzaam om de voordelen van competentie en competentie-ontwikkeling te kunnen genieten. De eerste factor is de overtuiging dat je competentie kan worden ontwikkeld. Ik heb veel geschreven over het verschil tussen een fixed mindset en een groeimindset (lees dit artikel voor meer achtergrondinformatie).  Een groeimindset, geloven dat je competentie ontwikkeld kan worden via inspanning, is een voorwaarde voor blijvende groei. De tweede factor is kennis over hoe competentie efficiënt ontwikkeld kan worden. Twee dingen zijn nuttig om te weten over competentie-ontwikkeling.

Inspanning en tijd

Het eerste is dat het mogelijk veel meer inspanning en tijd kost om ergens heel goed in te worden dan je wellicht denkt. Om ergens uitzonderlijk goed in te worden is uitzonderlijk veel tijd en inspanning nodig. Ken je de klassieke pianist Lang Lang? Hij is gevierd als een van de beste pianisten ter wereld. Komt dat omdat hij – vanzelfsprekend – zo getalenteerd is? Natuurlijk, misschien speelt talent een zekere rol. Maar wist je dat hij ooit vertelde dat hij begon met pianospelen toen hij 2 ½ jaar oud was, dat hij de volgende 15 jaren 8 uur per dag oefende en dat hij nu nog steeds 3 uur per dag oefent, zonder een dag over te slaan?

Deliberate practice

Het tweede ding dat belangrijk is om te weten is hoe je het meest effectief kunt oefenen. Deze beste manier van oefenen werd ontdekt via onderzoek en wordt deliberate practice genoemd. Bij deliberate practice ontwerp je oefeningen met specifieke doelen. Het doel is om je vaardigheden op te rekken (te “stretchen”). Daarom is het bij het bedenken van de oefening belangrijk om te weten wat je nu al goed kunt en wat je nu nog moeilijk vindt. Je oefent kleine (uitdagende) stukjes van een taak en je zorgt ervoor dat je betrouwbare en onmiddellijke feedback krijgt. Je herhaalt vaak totdat je prestatie beter en beter wordt. Je bent je constant bewust van hoe moeilijk je het vindt en je blijft letten op de onderdelen van je prestatie die verbeterd kunnen worden en je blijft werken om ze te verbeteren. Het proces kan worden gezien als een proces van het elimineren van fouten (tenminste wanneer er sprake is van een duidelijke norm over wat goed presteren is). Wanneer je ambitieus bent dan heb je waarschijnlijk meerdere uren oefenen per dat nodig (zeg 3 tot 5 uur) terwijl je regelmatig even pauzeert. Het is belangrijk om te onderkennen dat je steeds aan het rekken/stretchen bent, aan het oefenen op de grenzen van je huidige kunnen, en dat er veel momenten van frustratie kunnen optreden.

Deliberate practice in progressiegerichte trainingen

In onze progressiegerichte trainingen gebruiken we deliberate practice om deelnemers te helpen hun competentie te ontwikkelen. Samen maken we kleine oefeningen die erop gericht zijn dat zij hun progressiegerichte vaardigheden kunnen verbeteren. Om dit te doen kan het zijn dat we vragen wat ze uitdagend vinden in progressiegerichte gesprekken of waarvoor ze bang zijn dat er zou kunnen gebeuren in gesprekken met cliënten. Vervolgens oefenen we, we geven feedback, ze oefenen verder, wij geven weer feedback enzovoorts. Terwijl we dit doen evolueert de oefening zich op zo’n manier dat hij uitdagend blijft voor de deelnemer. Dit type oefening vraagt om een bijzonder soort ‘deal’ tussen trainer en deelnemer. Dit is zo omdat het er tijdens het proces soms uitziet alsof de deelnemer wel wat (soms veel) frustratie ervaart (“Verdorie, waarom maak ik nou die fout weer?!”) . Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer wij als trainer gedetailleerde feedback op een microniveau geven. Waarom staan ze ons toe dit te blijven doen?  De reden is dat ze achteraf bijna altijd zeggen dat de oefening uiterst nuttig voor ze was. Gisteren zei een deelnemer het zo: “Dit is het soort feedback dat ik normaal gesproken nooit krijg en het is erg nuttig!”.