Gedeelde intentionaliteit

Deze week kwam ik een artikel tegen over de vraag of menselijke moraliteit een (bij)produkt van de evolutie is. Charles Darwin was de eerste die dit idee uitwerkte in zijn boek The descent of man. Michael Tomasello van het Max Planck in Leipzig heeft nu ook een boek geschreven over dit thema: A Natural History of Human Morality. In dit boek stelt hij dat de moraliteit van mensen, die uniek is onder dieren, een consequentie is van onze neiging om samen te werken op manieren zoals andere primaten dat niet doen.

Trainingen Progressiegericht Werken

Tomasello: gedeelde intentionaliteit

Volgens Tomasello zijn mensen zich gaan zien als onderdeel van een groter geheel waarvan de leden samenwerken voor gemeenschappelijk voordeel. Tomasello bedacht voor dit verschijnsel de term gedeelde intentionaliteit. Hij bedoelt hiermee de cognitieve capaciteit die mensen onderscheid van andere primaten en die ertoe geleid heeft dat we culturele instituties hebben ontwikkeld en grootschalige samenwerkingsinitiatieven hebben ontplooid.

Conflicthantering

Ik vind gedeelde intentionaliteit een prachtterm en ben het ermee eens dat dit een enorm belangrijke factor is in menselijk functioneren. Deze week gaf ik een training in conflicthantering. Ik leerde cursisten onder andere over de plus achter de min zoeken en over mutualiseren. De plus achter de min zoeken is een manier van doorvragen om er achter te komen wat voor goede bedoelingen er achter ogenschijnlijk negatieve opmerkingen zitten. Mutualiseren is bedoeld om gemeenschappelijkheid in intenties en doelen expliciet te maken en versterken. Voorbeeld: “Ik merk dat jullie beiden een goede oplossing willen vinden voor dit probleem.”

Overlap in intenties ontdekken

Het concept gedeelde intentionaliteit verklaart denk ik goed waarom de plus achter de min en mutualiseren zo goed werken. Zo gauw mensen beginnen te zien dat achter de negatieve uitingen van anderen goede bedoelingen schuilen, kunnen ze zich hiermee identificeren. Ze worden zich ervan bewust dat er een overlap bestaat tussen de bedoelingen van de ander en die van henzelf. Ze worden zich meer bewust van hun gemeenschappelijkheid en een toenadering wordt gemakkelijker.

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (3)
  • Bruikbaar (2)