Hier schreef ik dat het vinden van positiviteit soms het moeilijkst is wanneer je het het meest nodig hebt. Negatieve situaties, situaties waarin progressie nodig en gewenst is, roepen vaak negatieve emoties op die belemmerend kunnen werken voor het boeken van progressie. Ik verwees in het artikel kort naar onderzoek van Barbara Fredrickson over de verschillende functies en effecten van negatieve en positieve emoties. Hier wil ik daarover iets meer uitleg geven.

 Trainingen Progressiegericht Werken 

Broaden and build theory of emotions

Fredrickson ontwikkelde de broaden and build theory of emotions. Deze theorie zegt dat positieve emoties, zoals geluk en plezier, ons bewustzijn verbreden en het gemakkelijker maken om nieuwe inzichten te hebben en gedragingen te vertonen. Dit heeft niet alleen een voordeel op de korte termijn maar ook op de lange termijn. Op de korte termijn helpt het bij het oplossen van problemen waar we op dat moment tegenaan lopen. Op de lange termijn helpt het ons om vaardigheden en kennis te ontwikkelen.

Negatieve emoties hebben een functie

Negatieve emoties zijn natuurlijk onplezierig maar het is evenzeer belangrijk dat ze er zijn. Ze hebben een belangrijke functie in een speciaal soort situaties. Negatieve emoties vernauwen ons bewustzijn op het onderwerp dat de negatieve emoties opwekt. Dit is van essentieel belang in situaties waarin ons leven bedreigd wordt. De negatieve emoties bereiden ons voor om een vlucht-of-vecht-respons te hebben op de dreiging. Positieve emoties werken averechts in levensbedreigende situaties omdat ze de focus op onmiddellijke dreigingen verminderen.

Positieve emoties en creativiteit

Fredrickson en haar collega’s lieten in experimenten 3 groepen proefpersonen kijken naar filmpjes die respectievelijk positieve emoties, negatieve emoties en geen emoties opriepen. Bij een taak die zij vervolgens maakten bleek dat de groep bij wie positieve emoties waren opgewekt creatiever en inventiever waren in de taak en beter het ‘grote plaatje’ konden zien.

Negatieve emoties zijn niet altijd passend en behulpzaam

Wat is het belang van deze inzichten? In de eerste plaats hoeven we niet negatief denken over het bestaan van negatieve emoties. Ze kunnen letterlijk van vitaal belang zijn voor ons. In de tweede plaats is het belangrijk om het onderscheid goed te maken tussen verschillende soorten problemen. Misschien hebben we vaak negatieve emoties. Maar wijzen deze negatieve emoties erop dat we ons vaak in onmiddellijk levensbedreigende situaties bevinden? Waarschijnlijk niet. In veel gevallen zijn de negatieve emoties die we voelen bij alledaagse problemen (dit kunnen best grote en frustrerende problemen zijn, overigens) niet zo passend en behulpzaam.

Problemen vragen om inventiviteit en dus om positieve emoties

De grote meerderheid van de problemen waar we in onze moderne tijd mee te maken hebben, zijn niet van de aard dat ze direct levensbedreigend zijn en dus vragen om vechten of vluchten. In plaats daarvan vragen ze om inventieve probleemoplossing en dus om positieve emoties.

Van negatief naar positief gaan

Als we merken dat we negatieve emoties hebben terwijl we niet met direct gevaar te maken hebben doen we er goed aan om te kijken hoe we onze negatieve emoties kunnen ombuigen naar wat positievere emoties opdat we kunnen komen tot nieuwe en bruikbare inzichten om stapjes vooruit te zetten. In het eerdergenoemde artikel geef ik daarvoor een paar tips.

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (5)
  • Bruikbaar (3)