Betekenis en motivatie in werk: wat is de rol van de leidinggevende?

In deze video legt Ed Deci, grondlegger van de zelfdeterminatietheorie uit dat we als ouders, docenten, coaches of leidinggevenden niet zozeer moeten proberen mensen te motiveren maar in plaats daarvan de condities moeten proberen te scheppen waarin mensen zichzelf kunnen motiveren.

We zijn geen lege vaten

Het is niet zo dat mensen als het ware lege vaten zijn waar we motivatie in moeten gieten. Mensen zijn van nature gemotiveerd om hun omgeving te verkennen en begrijpen, om zich daar aan aan te passen en om een zinvolle bijdrage te leveren. Als je mensen toch behandelt als motivatieloze wezens waar motivatie in gepompt moet worden roep je onvermijdelijk weerstand bij hen op omdat je hun eigen al aanwezige motivatie miskent en ook hun vermogen om zichzelf verder te motiveren.

Nieuw onderzoek: Bailey & Madden

Aan dit soort dingen moest ik denken toen ik las over een nieuw onderzoek van Katie Bailey en Adrian Madden. Zij interviewden 135 medewerkers in 10 uiteenlopende beroepen over situaties of tijden waarin zijn hun werk als betekenisvol voor hen als persoon hadden ervaren en wanneer zij hun werk juist als betekenisloos hadden ervaren.

Eén van de verrassende dingen die uit de interviews bleken was dat zij zelden noemden dat goed leiderschap een toegevoegde waarde had aan de beleving van betekenisvol werken maar dat slecht leiderschap wel de beleving van betekenisvol werk ondermijnde. De rol van de leidinggevende lijkt dus niet zozeer stimulerend maar wel belemmerend te kunnen zijn. Deze belemmering vindt bijvoorbeeld plaats wanneer mensen in hun werk dingen moeten doen die in strijd zijn met hun persoonlijke waarden, wanneer hun persoonlijke oordelen worden overruled en wanneer ondersteunende relaties worden belemmerd.

Wat kunnen leidinggevenden doen?

Leidinggevenden moeten niet van zichzelf vragen om motivatie of betekenis voor mensen te scheppen. In plaats daarvan kunnen ze zich beter richten op het ondersteunen van mensen in hun eigen proces om motivatie en betekenis te scheppen in hun werk. Dit begint bij het serieus nemen en benutten van de interesses, waarden, percepties, oordelen en relaties die mensen hebben.

Verder kunnen leidinggevenden mensen ondersteunen in de manier waarop zij zichzelf verder motiveren. Dit kan onder meer gebeuren door mensen te laten reflecteren op hun eigen werk en op processen en doelen in de organisatie. En tenslotte: wanneer je als leidinggevende iets van iemand vraagt, leg dan goed uit wat de reden van je vraag is (lees meer) zodat de persoon kan begrijpen waarom de taak belangrijk is en mogelijk ook aansluit bij zijn of haar eigen waarden.